ضرر ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ ضرر ( فقه )

◄ اتلاف ( فقه )

◄ اجحاف

◄ ضرار

◄ ضرر آبرویی

◄ ضرر به آمر

◄ ضرر به مأمور

◄ ضرر به ناهی

◄ ضرر جانی

◄ ضرر غاصب

◄ ضرر مالی

◄ ضرر معنوی ( فقه )

توضیح مفهومی

خسارت

خسارت: زیان.

از آن به مناسبت در بابهای زکات، خمس، تجارت، شرکت و مضاربه سخن گفته‏اند.

خسارت زدن به اموال محترم موجب ضمان و جبران آن بر عهده خسارت زننده است) ر اتلاف () ر قاعده اتلاف (.

چنانچه کسی با مالی که زکات به آن تعلّق گرفته، قبل از پرداخت زکات تجارت کند و سودی به دست آورد، فقرا به نسبت سهم خود در سود نیز شریکند؛ لیکن اگر خسارت ببیند، از سهم فقرا کاسته نمی‏شود و خسارت تنها متوجه مالک می‏گردد. 1

کسی که سرمایه خود را در چند پیشه به کار گرفته، مانند تجارت فرش، زمین و مسکن و در یکی از آنها زیان دیده، آیا در پایان سال می‏تواند با سود حاصل از تجارتی دیگر، خسارت وارد شده را جبران کند و پس از آن خمس سود را بپردازد؟ مسئله اختلافی است. برخی در مسئله تفصیل داده و گفته‏اند: اگر دو پیشه زیان دیده و سودآور، از سنخ تجارت باشند، جبران خسارت با سود به دست آمده جایز است؛ اما اگر یکی تجارت و دیگری غیر تجارت، مثلا زراعت باشد، جبران جایز نیست. البته جبران خسارت در تجارت با سود به دست آمده در همان تجارت جایز است. 2

در شرکت، سود و زیان حاصل از مال مشترک، به نسبت سهام شرکا بین آنان تقسیم می‏شود؛ لیکن در اینکه در صورت تساوی سهام، شرط تحمل خسارت بیشتر نسبت به یکی از شرکا یا شرط تساوی در خسارت در صورت تفاوت سهام صحیح است یا نه، اختلاف است. بنابر قول به عدم صحّت شرط، در اینکه عقد شرکت نیز باطل می‏شود یا نه، اختلاف است. 3

در عقد مضاربه، عامل به شرط عدم افراط یا تفریط، ضامن خسارتهای وارد شده نیست؛ لیکن در اینکه می‏توانند شرط کنند خسارت همچون سود که بین عامل و مالک است بین آن دو باشد یا اینکه تنها عامل ضامن خسارت باشد،

اختلاف است. بسیاری چنین شرطی را باطل دانسته‏اند4) ر مضاربه (.

1. العروة الوثقی 89 - 88 /4؛ مستمسک العروة 2 192 /9. جواهر الکلام 61 /16؛ العروة الوثقی 296 - 294 /4؛ مستمسک العروة 3 554 - 553 /9. الروضة البهیة 201 - 200 /4؛ جواهر الکلام 168 - 166 /24؛ العروة الوثقی 4 280 /5. العروة الوثقی 164 - 162 /5.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 456

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

عمده مباحث مربوط به ضرر و خسارت از طریق دو واژه تلف و اتلاف آمده است.

مترادفات

از واژه «ضرر ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تضرر، خسارت ( فقه )، خسران، زیان ( فقه )

اعم

آسیب

اخص

اتلاف ( فقه )، ضرار، ضرر غاصب، ضرر معنوی ( فقه )

به لحاظ جان و مال و عرض:

ضرر آبرویی، ضرر جانی، ضرر مالی

به لحاظ مضر علیه:

ضرر به آمر، ضرر به مأمور، ضرر به ناهی

به لحاظ نوع:

اجحاف

وابسته

اضرار، اضرار جمعی، افراط موجب ضرر، امنیت ( فقه )، امنیت از ضرر، بیمه خسارت، حج با ضرر، خمس خسارات دریافتی بیمه، دفع ضرر، روزه با خوف ضرر، روزه کفاره با خوف ضرر، روزه مضرّ، سود، شهادت با خوف ضرر، صدقه موجب ضرر، طلسم مضر، غسل ضرری، قاعده لا ضرر، قسمت ضرری، قصاص متوقف بر تخریب خانه، وضوی ضرری

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ضرر ( فقه ) به زیرصفحه ضرر ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==showthread.php?t=8182page

• اصطلاحات فقهی : صفحه 322
• القواعد و الفوائد جلد 2 : صفحه 137
• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 28 : صفحه 179
• الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 3 : صفحه 441
• الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 5 : صفحه 201
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 456
• مئة قاعدة فقهیة : صفحه 243
• مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد 3 : صفحه 2387