مفهوم مخالف ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
مفهوم مخالف ( اصول فقه ) : انتفای سنخ حکم از موضوع مقید با انتفای قید، به دلالت التزامی
بخشی از مدلول جمله که از سخنان گوینده فهمیده می‌شود، و متکلم آن را به زبان نمی‌آورد، مفهوم نام دارد. مفهوم به موافق و مخالف تقسیم می‌شود.
مفهوم مخالف، دلالت التزامی (لزوم بیّن به معنای اخص) منطوق کلام است بر انتفای طبیعی حکم از موضوع مقید، هنگامی که قید موضوع منتفی باشد، مانند: ' اگر آب کر باشد چیزی او را نجس نمی‌کند '، که مفهوم مخالف آن این است که: ' اگر آب کر نباشد و با شیء نجس برخورد کند نجس می‌شود '.
تفاوت مفهوم موافق با مفهوم مخالف این است که در مفهوم موافق، سنخ حکمی که برای مفهوم ثابت می‌شود با سنخ حکم منطوق از نظر نفی و اثبات یکسان است، اما در مفهوم مخالف، سنخ حکم در مفهوم با سنخ حکم منطوق از نظر نفی و اثبات یکی نیست.
از آن جا که قیدهای متفاوتی در کلام عقلا برای موضوع متصور است، مفهوم مخالف هم به حسب آنها به انواعی تقسیم می‌شود، که برخی از آنها به این قرار است:
1. مفهوم حصر و استثناء؛ 2. مفهوم زمان؛ 3. مفهوم شرط؛ 4. مفهوم عدد؛ 5. مفهوم غایت؛ 6. مفهوم لقب؛ 7. مفهوم مکان؛ 8. مفهوم وصف.
منابع
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 168
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 114
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 228
- الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 171
- اصول فقه : صفحه 134
- مقدمه عمومی علم حقوق : صفحه 255
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 151
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 317
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 498
- تحریرالمعالم : صفحه 89
- المعجم الاصولی : صفحه (884 (884-885)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مفهوم مخالف ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- مفهوم حصر و استثنا، مفهوم زمان ( اصول فقه )، مفهوم شرط ( اصول فقه )، مفهوم عدد، مفهوم غایت ( اصول فقه )، مفهوم لقب، مفهوم مکان ( اصول فقه )، مفهوم وصف ( اصول فقه )
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مفهوم مخالف ( اصول فقه ) به زیرصفحه مفهوم مخالف ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 498
- اصطلاحات الاصول : صفحه 250
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 113، 114، 168
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 98
- اصول فقه : صفحه 134
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 466
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 67
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 317
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 409، 412
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 11
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 342، 347
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 503
- المعجم الاصولی : صفحه (884-885)، (885-884)
- الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 231
- الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 171
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 151
- تحریرالمعالم : صفحه 88، 89
- تقریرات اصول : صفحه 83
- تقنین اصول الفقه : صفحه 134
- توضیح المسائل جلد 1 : صفحه 168
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 445
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 228، 229، 328
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 142، 143، 144
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 560
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 230
- مقدمه عمومی علم حقوق : صفحه 255
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 209، 382
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 3 : صفحه 303