خطاب شفاهی
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
خطاب شفاهی : خطاب لفظیِ غیر کتبی
خطاب شفاهی، مقابل خطاب غیر شفاهی بوده و عبارت است از خطابی لفظی و شفاهی که از طریق آن مراد متکلم با اعلام غیر کتبی، در مجلس خطاب و سخنرانی، به اطلاع مخاطبان رسانده می‌شود.
خطاب‌های شفاهی، خطاب هایی است که یا در ابتدای آنها نشانه‌های خطاب آورده شده، مانند: ' یا ایها الذین آمنوا ' و ' یا ایهاالناس '، و یا دارای هیئت هایی است که بر خطاب دلالت دارد، مانند: هیئت امر در ' و السارق و السارقة فاقطعوا ایدیهما ' [۱] .
نکته:
در خطاب‌های شفاهی، این بحث مطرح می‌شود که آیا این خطاب‌ها مخصوص حاضران در مجلس است یا غایبان را هم در بر می‌گیرد و اگر غایبان هم مخاطب باشند، آیا خطاب شامل معدومان نیز می‌شود یا خیر. علمای اصول نسبت به این که احکام شریعت مقدس اسلام، شامل همه مکلفان می‌گردد و تا روز قیامت ثابت است، اجماع داشته و آن را از ضروریات دین می‌دانند؛ ولی بحث در این است که وضع ادوات خطاب برای چیست؛ آیا وضع آن به گونه‌ای است که شامل غایبان و معدومان نیز می‌شود یا به حاضران در مجلس خطاب اختصاص دارد. در این مورد اقوالی وجود دارد، ولی در نهایت، همه قبول دارند که به سبب ادله خارجی و ضرورت دین، خطاب‌های شفاهی، همه مکلفان، در همه اعصار را شامل می‌گردد.
پانوشت
منابع
- درر الفوائد : صفحه 224
- مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 457
- فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 548
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 133
- اصول فقه : صفحه 153
- تمهید القواعد : صفحه 185
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 108
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 228
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 81
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 489
- تحریرالمعالم : صفحه 106
- قوانین الاصول جلد 1 : صفحه (240-241)
- قوانین الاصول جلد 1 : صفحه (229-230)
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 273
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 253
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 140
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 132
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «خطاب شفاهی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خطاب شفاهی به زیرصفحه خطاب شفاهی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 489، 490، 491
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 228
- اصول الفقه جلد 5 : صفحه 273
- اصول فقه : صفحه 153
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 479، 481
- الفوائد الحائریة : صفحه 151، 152، 153
- القرآن الکریم سوره 5 ، آیه 38
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 529، 544، 545
- الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 119
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 3 : صفحه 162
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 132، 133، 134، 135، 136، 137، 138، 140، 141، 143
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 366، 367، 369
- تحریرالمعالم : صفحه 106
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 524، 526
- تمهید القواعد : صفحه 185
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 133، 500، 504، 507
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 519، 524
- درر الفوائد : صفحه 224
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 183
- فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 55، 67
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 548
- فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 548
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 548، 549، 550
- فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 548
- قوانین الاصول جلد 1 : صفحه (229-230)، (240-241)
- کفایة الاصول : صفحه 266، 269
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 81
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 253، 273، 277، 281، 284
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 108
- مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 457، 459
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 371، 374
- نهایة الاصول : صفحه 349، 350، 355
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 531، 532، 533، 538، 540