پناهندگی مجنون
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ر.ک: ردّ مجنون پناهنده.
مقصود، پناهنده شدن زن دیوانه از دار کفر به دار اسلام است که چند فرض برای آن قابل تصور است.
الف: مشخص شود پیش از دیوانگی اش مسلمان بوده است. در این باره دو قول مطرح است.
1ـ قول به عدم جواز بازگرداند آنان به کفار و ردّ مهر آنها به شوهرانشان، [۱] دلیل این قول سه چیز است:
اولاً: صحت صدق هجرت بر آنها. زیرا انگیزه رهایی از کفر و دوستی خدا و رسول خدا (ص) برای مجنون نیز قابل تصور است.
ثانیاً: اطلاق آیه 10 سوره ممتحنه « و لا ترجعوهن الی الکفار؛ آنها را بسوی کفار بازنگردانید» شامل آنان میشود. [۲]
ثالثاً: حکم مجنونه از حیث تفویت بضع، همان حکم عاقله است. [۳]
2ـ قول به جواز اعاده مجنونه به کفار
دلیل این قول، عدم صحت صدق هجرت بر آنها است؛ زیرا هجرت امری است که متوقف بر نیت و دارا بودن مرتبهای از معرفت است و برای زن دیوانه چنین امری ممکن نیست. [۴]
ب: اقرار به اسلام میکند ولی مشخص نیست که اسلام او در حال عقل بوده است یا در حالت جنون.
حکم این صورت این است که به کفار باز گردانیده نمیشوند بلکه تا بهبودی او باید صبر کرد که اگر اقرار به اسلام نمایند، تنها مهر آنها به شوهرانشان داده میشود و اگر کفر را بر زبان جاری کنند، به کفار تحویل داده میشود. [۵]
ج: به هیچ وجه اطلاعی از آنها در دست نیست.
حکم این صورت نیز مثل حکم صورت قبل است.
پانوشت
منابع
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 54
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 472
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 307
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 474