رد مجنون پناهنده
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مراد از این واژه، باز گردانیدن مرد دیوانه از دار اسلام به دار کفر پس از پناهندگی اش به دار اسلام است؛ حکم چنین فردی از دید گاه فقها شبیه حکم کودک نابالغی است که به دار اسلام پناهنده می‌شود، یعنی باید صبر کرد تا 'افاقه' پیدا کند. اگر بعد از افاقه، به اسلام اقرار نماید، بازگردانیده نمیشود، امّا اگر اقرار به کفر نماید و کفرش از قبیل کفری است که اهل مملکتش به آن مقرّ‌اند، سه صورت دارد یا او را وادار می‌کنند به اسلام اقرار نماید یا الزام به جزیه مینمایند و یا به دار الکفر باز میگردانند.
و اگر کفر آن شخص از قبیل کفر اهل مملکتش نیست، دو صورت دارد یا ملزم به اسلام می‌کنند و یا به موطنش باز میگردانند. [۱]
به معنای باز گردانیدن زن دیوانه از دار اسلام به دار کفر پس از پناهندگی اش از دار کفر به دار اسلام است.
زنی که به مسلمانان پناهنده می‌شود اگر صغیره یا دیوانه هم باشد در صورتی که ایمانشان در هنگام پیوستن به مسلمانان احراز شده باشد، به کافران باز گردانیده نمیشوند هر چند که پس از بلوغ یا افاقه، از اسلام خود روی گردان شوند. [۲]
دلیل این حکم عبارت است از:
1ـ اجماعی که علامه حلّی ادعا کرده است. [۳]
2- اطلاق آیه « یا ایها الذین آمنوا اذا جائکم المؤمنات مهاجرات فامتحنوهن اللّه اعلم بایمانهن فان علمتموهن مؤمنات فلا ترجعون الی الکفار؛ای کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند، آنها را آزمایش کنید -خداوند به ایمانشان آگاهتر است- هرگاه آنان را مؤمن یافتید، آنها را بسوی کفار بازنگردانید; ممتحنه (60) آیه 10»
شأن نزول آیه درباره صلح حدیبیّه است که گروهی از زنان تازه مسلمانی که در میان مشرکان بودند، به مسلمانان پیوستند؛ خانوادههای آن زنان طبق مفاد و شروط صلح حدیبیّه خواستار بازگرداندن آنان شدند، لیکن رسول خدا (ص) به مقتضای این آیه از بازگرداندن اجباری آنان خودداری کردند. [۴]
اطلاق این آیه شامل زنان صغیره و مجنون نیز می‌شود
نیز ر.ک: رد زن پناهنده.