عملکردها

واجب معلّق

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

واجب معلّق : فعل حاصل در آینده، و دارای وجوب فعلی

واجب معلّق، مقابل واجب منجّز، عملی است که وجوب آن فعلی، و واجب آن استقبالی باشد، مانند این که شخصی در ابتدای ماه رمضان مستطیع گردد، که وجوب حج بر او فعلیت می‌یابد، اما با توجه به این که مراسم حج در ماه ذی الحجه است، با این که وجوب فعلیت یافته، اما واجب، معلق می‌باشد [۱] ؛ به بیان دیگر، واجب معلق آن است که وجودش بر امری خارج از اختیار متوقف باشد، مانند: نماز روز آینده که تحقق آن بر فرا رسیدن وقت آن متوقف است و جابه جایی زمان هم در دست مکلف نیست.

نکته اول:

در میان اصولی‌ها درباره امکان و وقوع واجب معلق اختلاف است؛ عده‌ای مانند مرحوم ' صاحب فصول ' به وقوع و امکان واجب معلق معتقدند، و برخی مانند: مرحوم ' مظفر ' آن را محال می‌دانند. [۲]

نکته دوم:

انگیزه‌ای که سبب شده مرحوم ' صاحب فصول ' به واجب معلق معتقد شود حل مشکلاتی است که در فقه برای فقها پیش آمده است، مانند: وجوب تهیه مقدمات حج پیش از فرا رسیدن زمان حج و پس از استطاعت، و یا مانند: وجوب یادگیری احکام نماز پیش از فرا رسیدن وقت آن. اما راه‌های دیگری نیز برای حل مشکلات فقهی وجود دارد، مانند: قول به واجب مشروط ـ بنا بر مبنای مرحوم ' شیخ انصاری '، که شرط را شرط ماده می‌داند نه هیئت ـ یا شرط متأخر، و یا حکم عقل به حفظ اغراض مولا [۳].

پانوشت

  1. فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 307
  2. نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 303
  3. انوار الاصول جلد 1 : صفحه 382

منابع

  1. شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (193-194)
  2. تحریرالمعالم : صفحه (59-60)
  3. اصطلاحات الاصول : صفحه 276
  4. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 136
  5. بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 197
  6. کفایة الاصول : صفحه 127
  7. ایضاح الکفایة جلد 2 : صفحه 232
  8. سیری کامل در اصول فقه جلد 5 : صفحه (121-126)
  9. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 92
  10. الوصول الی کفایة الاصول جلد 2 : صفحه (63-64)
  11. آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 147
  12. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 52
  13. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 71
  14. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «واجب معلّق» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

واجب تعلیقی

اعم

واجب ( اصول فقه )

وابسته

واجب منجّز

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه واجب معلّق به زیرصفحه واجب معلّق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 147
  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 136، 141، 145، 146، 147
  • اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 273
  • اصطلاحات الاصول : صفحه 276
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 92، 93، 261، 264
  • اصول فقه : صفحه 61
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 255، 288، 297، 298، 310
  • الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 82
  • المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 517، 518، 527
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 339، 340، 347، 348
  • الوصول الی کفایة الاصول جلد 2 : صفحه (63-64)
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 376، 377، 378، 379، 380، 382، 383
  • ایضاح الکفایة جلد 2 : صفحه 232
  • بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 58
  • بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 197، 198، 199، 201، 220، 373، 374
  • بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 419
  • بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 133
  • تحریرالمعالم : صفحه (59-60)
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 247
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 71، 231، 232، 235
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 231، 243، 245، 247، 248، 249
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 329
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 233
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 5 : صفحه (121-126)
  • شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 192، (193-194)
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 98
  • فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 307
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 185، 186، 188، 194، 208، 209، 344، 346
  • کفایة الاصول : صفحه 127، 128، 130، 131
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 52
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 347، 349، 353، 354، 356، 381
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 109، 111
  • منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 154، 155، 156، 159، 160، 162، 164، 166، 167، 171، 172، 179
  • نهایة الاصول : صفحه 177، 179
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 303، 305، 307، 308، 309، 310، 311، 315، 317، 322