نسخ قرآن ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
نسخ قرآن ( اصول فقه ) : نسخ حکمی قرآنی، با دلیل معتبر شرعی
نسخ قرآن، به معنای نسخ حکمی از قرآن به وسیله دلیل شرعی معتبر می‌باشد، مانند: نسخ حکم صدقه پیش از نجوای با پیامبر (ص) . عدم نسخ همه قرآن، مورد اتفاق علمای اسلام می‌باشد، اما در مورد نسخ بعضی از آیات قرآن، در میان علمای اسلام اختلاف وجود دارد، هر چند بیشتر آنها به امکان و وقوع آن معتقد می‌باشند و در این باره به آیاتی از قرآن کریم استدلال نموده‌اند، از جمله: ' ما ننسخ من آیة او ننسها نأت بخیر منها او مثلها؛ هر حکمی را که نسخ می‌کنیم یا آن را از یادها می‌بریم، بهتر از آن یا مانند آن را می‌آوریم ' [۱] .
هم چنین از آیه ' یمحوالله ما یشاء و یثبت ' [۲] نیز امکان و جواز نسخ قرآن استفاده می‌شود.
البته در این باره به روایاتی نیز استناد شده است، از جمله روایتی از امیرالمؤمنین (ع) که آن حضرت از شخصی که عهده دار امر قضاوت بوده است سؤال می‌نماید: ' أتعرف الناسخ و المنسوخ؟ قال: لا، قال: هلکت و اهلکت؛ آیا تو ناسخ و منسوخ قرآن را می‌شناسی؟ گفت: خیر، حضرت فرمود: هم خودت هلاک شدی و هم دیگران را به هلاکت انداختی '.
منکران وجود نسخ در قرآن نیز به ادله‌ای تمسک نموده‌اند، از جمله آیه شریفه: ' لا یأتیه الباطل من بین یدیه ولا من خلفه ' [۳].
پانوشت
منابع
- اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 964
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 339
- التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 1 : صفحه 311
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 55
- معارج الاصول : صفحه 170
- اصول الفقه : صفحه 182
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 54
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «نسخ قرآن ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- نسخ بعض قرآن، نسخ تلاوت قرآن، نسخ تلاوت و حکم قرآن، نسخ جمیع قرآن، نسخ حکم قرآن، نسخ قرآن به سنت ( اصول فقه )، نسخ قرآن به قرآن ( اصول فقه )
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نسخ قرآن ( اصول فقه ) به زیرصفحه نسخ قرآن ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 79
- اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 964
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 54، 55، 58
- اصول الفقه : صفحه 182
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 247
- التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 1 : صفحه 311، 316
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 455
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 237
- القرآن الکریم سوره 13 ، آیه 39
- القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 106
- القرآن الکریم سوره 41 ، آیه 42
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 307، 311، 339، 347
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 1 : صفحه 107
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 2 : صفحه 78
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 181
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 74، 191
- قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 98
- کفایة الاصول : صفحه 278
- معارج الاصول : صفحه 170
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 55