نسخ بعض قرآن
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
نسخ بعض قرآن : نسخ حکمی از قرآن با آیه یا دلیل شرعی دیگر
نسخ بعض قرآن، به معنای نسخ حکمی از قرآن کریم با آیه‌ای دیگر یا دلیل معتبر شرعی است.
علمای اسلام، اعم از اهل سنت و شیعه، جواز نسخ بعض قرآن و وقوع آن را قبول دارند، مانند: نسخ حکم مربوط به عِدّه زنان به هنگام وفات شوهر، که آیه شریفه: «و الذین یتوفون منکم و یذرون ازواجا وصیة لازواجهم متاعا الی الحول غیر اخراج» ' و کسانی از شما که در آستانه مرگ قرار می‌گیرند و همسرانی از خود به جا می‌گذارند باید برای همسران خود وصیت کنند که تا یک سال آنها را (با پرداختن هزینه زندگی) بهره مند سازند به شرط این که آنها از خانه شوهر بیرون نروند (ازدواج مجدد نکنند) ' [۱] با آیه‌ای دیگر که می‌فرماید: «و الذین یتوفون منکم و یذرون ازواجا یتربصن بانفسهن اربعة اشهر و عشرا» ' و کسانی از شما که می‌میرند و همسرانی باقی می‌گذارند باید چهار ماه و ده روز انتظار بکشند (عده نگه دارند) '. [۲] نسخ شده است.
طبق آیه اول، مدت عده زنی که شوهر او از دنیا رفته است یک سال بوده و در آیه بعد این مدت به چهار ماه و ده روز تقلیل پیدا کرده و در حقیقت، حکم اول نسخ شده است.
پانوشت
منابع
- اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 964
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه (54-59)
- فرهنگ نامه اصول فقه