عملکردها

مُقسَمٌ به

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

مُقسَمٌ به : امور متعلق سوگندهای قرآنی

چیزهایی که در قرآن کریم به آن‌ها سوگند یاد شده «امور مقسمٌ‌بها» نامیده شده است. به طور معمول به چیزهایی قسم یاد می‌شود که نزد مُقسِم اهمیت خاصی دارند؛ لذا می‌توان گفت امور مقسم‌ٌبها در منطق قرآن اهمیت خاصی داشته بوده است.

در قرآن کریم به بیش از سی چیز سوگند یاد شده است؛ مانند: خداوند، فرشتگان، پیامبر (ص) ، قرآن، قیامت، نفس انسان، وجدان انسان، دوات و قلم و نوشته، کتاب، اسبان پیکارگر، پدر و فرزند، آسمان، خورشید و نور، سپیده صبح، چاشتگاه، روز، غروب آفتاب، شب، شب‌های ده‌گانه، ستارگان، زمین، ماه، باد، ابر، مکه، کوه طور، خانه آباد، دریا، کشتی، زیتون، انجیر، عصر، شفع و وتر، و تمام هستی.

در یک تقسیم، سه دسته مقسمٌ به در قرآن آمده است: 1. اسماء الهی، مثل: فَوَرَبِّکَ؛ 2. مخلوقات خداوند، مثل: والفجر، والعصر، والشمس؛ 3. افعال الهی، مثل: «وَالسَّمَاء وَمَا بَنَاهَا **وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا» (الشمس//5-6) .

نیز ر.ک:قسم‌های قرآن، قسم به ذات الهی، قسم به مخلوقات، قسم به قرآن.

منابع

  1. ظاهرة القسم فی القرآن الکریم : صفحه (81-82)
  2. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 116
  3. سوگندهای قرآنی : صفحه (6-7)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مُقسَمٌ به» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

امور مُقسمٌ بها

اعم

عناصر قَسَم

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مُقسَمٌ به به زیرصفحه مُقسَمٌ به/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 466
  • بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 116
  • سوگندهای قرآن (پایان نامه) : صفحه 170
  • سوگندهای قرآنی : صفحه (6-7)
  • ظاهرة القسم فی القرآن الکریم : صفحه (81-82)