منشأ شک ( اصول فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ منشأ شک ( اصول فقه )

◄ اجمال دلیل

◄ تعارض ادله

◄ فقدان دلیل

توضیح مفهومی

منشأ شک ( اصول فقه ) : اسباب عروض شک برای مکلّف

منشأ شک، به معنای سبب ایجاد کننده شک در مکلف است. از آن جا که مجرای اصول عملی، شک در حکم واقعی است، این شک در شبهات حکمی، یا ناشی از فقدان نص یا اجمال نص و یا تعارض دو نص می‌باشد، اما در شبهات موضوعی، منشأ شبهه، اشتباه در امور خارجی است.

اما شک ناشی از فقدان نص معتبر، مانند این که در حکم استعمال دخانیات، به جهت عدم وجود نص درباره آن، شک شود.

و شک ناشی از اجمال نص، مانند: شک در معنای آیه شریفه « فاعتزلوا النساء فی المحیض فلا تقربوهن فی المحیض حتی یطهرن » ' با زنان خود در ایام حیض نزدیکی نکنید تا این که پاک شوند ' ؛ دلیل اجمال این است که ' یطهرن ' دو گونه قرائت شده است:

1. با تشدید (یطّهّرن) ، که با این قرائت، پاک شدن، یعنی انقطاع خون حیض و انجام غسل حیض؛

2. بدون تشدید (یطهرن) ، که در این قرائت، پاک شدن فقط به انقطاع خون حیض است و غسل در حصول آن دخالت ندارد.

اما شک ناشی از تعارض دو نص، مانند این که یک روایت، نماز جمعه را در زمان غیبت واجب، و روایت دیگر آن را حرام می‌داند.

شک ناشی از اشتباه در امور خارجی نیز، مانند شک در حرمت مایع یکی از دو لیوان موجود، به جهت این که شخص نمی‌داند کدام سرکه و کدام شراب است.

منابع

1. آراؤنا فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 8
2. فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 314
3. شرح رسائل جلد 2 : صفحه 218
4. اصول الاستنباط : صفحه 224
5. اصول الاستنباط : صفحه 209
6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «منشأ شک ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اسباب شبهه، اسباب شک، سبب شبهه، سبب شک، منشأ شبهه

اخص

اجمال دلیل، تعارض ادله، فقدان دلیل

وابسته

شک ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه منشأ شک ( اصول فقه ) به زیرصفحه منشأ شک ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آراؤنا فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 8
• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 489
• اصطلاحات الاصول : صفحه 43، 47
• اصول الاستنباط : صفحه 209، 224
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 165
• الفوائد الحائریة : صفحه 58
• القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 222
• المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 16
• تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 232
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 256
• شرح رسائل جلد 2 : صفحه 218
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 269، 287، 316
• فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 314، 377، 387، 389، 395، 401
• مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 252
• منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 146