محاربه کودک
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
محاربه کودک : بیرون آوردن سلاح و ترساندن مردم توسط غیر بالغ
دیدگاه فقها در باره محاربه کنندهای که به سن بلوغ نرسیده به شرح ذیل است:
الف: عدم صحت اجرای حد محارب بر غیر بالغ که قول فقهایی نظیر مقدس اردبیلی در 'مجمع الفایده' [۱] صاحب جواهر [۲] و... [۳] است؛ دلیل این قول مسئله اشتراط تکلیف است؛ کودک و مجنون، مکلف نیستند و وجود تکلیف، شرط در اجرای حدّ است.، البته حاکم شرع میتواند آن مقدار که صلاح میبیند، او را تعزیر نماید. [۴]
فقهای اهل سنت نیز همین اعتقاد را دارند، بنا براین اگر کودک یا مجنون اقدام به محاربه کرده و کسی را به قتل برسانند، نمیتوان حدّ محارب را بر آنها جاری کرد. [۵]
ب: شهید ثانی در 'شرح لمعه' می‌نویسند: اطلاق کلام شهید اوّل در تعریف محارب، شامل صغیرو کبیر میشود، دلیل آن نیز عموم ادله باب محارب - آیه محاربه و روایات باب - است. لیکن از آن جهت که اجرای حدّ، مخصوصا حد قتل، مشروط به تکلیف است، لذا درباره محارب صغیر، به مشکل برمی خوریم، چه این که از ابن جنید نیز بلوغ را در محاربه، شرط دانسته است.
پانوشت
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
منابع
- جلد 10 : صفحه 305
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 292
- المغنی و الشرح الکبیرعلی متن المقنع جلد 10 : صفحه 305
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 492
- تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله : صفحه 507
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 570
- کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة جلد 5 : صفحه 414
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : صفحه 288
- مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 121