قصد امر
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قصد امر : قصد اطاعت امر شارع هنگام اقدام به عمل
قصد امر، یکی از مصادیق قصد قربت، و به معنای اقدام به انجام عمل، به قصد اطاعت فرمان شارع است، زیرا وی اهلیت و شایستگی اطاعت را دارد؛ به بیان دیگر، التفات به امر مولا و انجام عمل به انگیزه امتثال امر مولا را قصد امر گویند.
در کتاب ' اصطلاحات الاصول ' آمده است:
' ثم ان الاتیان القربی الذی به یکون العمل عبادیا و یسمی بالتعبدی، علی انحاء؛ الاول: الاتیان به بقصد الامر '. [۱]
در جواز و یا عدم جواز اعتبار قصد امر در متعلق امر، میان اصولی‌ها اختلاف است؛ بعضی با استناد به دلایلی هم چون لزوم دور و تقدم شیء بر خود، به امتناع ذاتی آن اعتقاد دارند. (نظر مرحوم ' آخوند خراسانی ' و ' نایینی ' همین است، ولی مرحوم ' آخوند ' از دور، تقریری دارد که با تقریر مرحوم ' نایینی ' تفاوت دارد) .
عده‌ای بر این باورند که اعتبار قصد امر در متعلق امر، امتناع بالغیر دارد.
جمعی نیز به جواز آن معتقد هستند. [۲]
نکته:
اختلاف در جواز یا عدم جواز اخذ قصد امر در متعلق امر، در جایی فرض دارد که اعتبار قصد امتثال امر در مأمور به، از طریق امر واحد بیان شود؛ ولی اگر با امر ثانوی بیان شود، هیچ گونه محذوری نخواهد داشت.
پانوشت
منابع
- مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 260
- فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 149
- نهایة الاصول : صفحه 111
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 336
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 73
- کفایة الاصول (المحشی) جلد 1 : صفحه 357
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 106
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 103
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 158
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 77
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «قصد امر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قصد امر به زیرصفحه قصد امر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 103، 106، 107
- اصطلاحات الاصول : صفحه 276
- اصول الاستنباط : صفحه 86
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 77
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 430، 431، 432، 433، 435، 438، 445
- المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 109
- بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 82
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 73، 236
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه (147-148)، 160، 163، 164، 251
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 231
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 166
- درر الفوائد جلد 1 : صفحه 275
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 336
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 244، 245، 247
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 155، 158
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 149، 150، 151، 152، 153، 160، 226، 231، 315
- فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 149
- فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 361
- کفایة الاصول (المحشی) جلد 1 : صفحه 357
- کفایة الاصول : صفحه 95
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 155، 182
- مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 315
- مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 259، 260
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 415، 420، 422، 426، 427، 429، 442
- منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 248، 364
- نهایة الاصول : صفحه 111، 112، 115، 116، 119
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 188، 197