ختنه
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
ختنه
ختنه: بریدن قسمتی از پوست آلت تناسلی.
ختنه پسر با بریدن پوست غلاف گونه پوشاننده سر آلت، در حدّی که حشفه آشکار گردد و ختنه دختر) خفض (با بریدن مقداری از پوست تاج گونه قسمت بالای مخرج بول محقق میشود. 1 از این عنوان در بابهای صلات، حج، اجاره و نکاح سخن گفتهاند.
الف. ختنه پسر: بر پسری که قبل از بلوغ ختنه نشده، پس از بلوغ ختنه واجب است؛ چنان که بر کافر تازه
مسلمان ختنه واجب میباشد؛ 2 لیکن بنابر قول مشهور، ختنه کردن کودک بر ولیّ او واجب نیست؛ 3 امّا ختنه کردن نوزاد در هفتمین روز ولادت مستحب است. 4
ختنه از نوزادی که ختنه شده به دنیا آمده ساقط است؛ لیکن مستحب است جهت اجرای سنّت، تیغ را بر ختنه گاه او بکشند. 5
حاکم اسلامی میتواند مسلمان بالغی را که از ختنه خودداری میورزد، بر آن اجبار کند و در فرض عدم وجود حاکم، از باب حسبه) ر امور حسبی (بر دیگران واجب است او را وادار به ختنه کنند. 6
چگونگی ختنه: به تصریح برخی، در ختنه واجب است پوست پوشاننده سر آلت به گونهای بریده شود که همه حشفه نمایان گردد. 7
سایر احکام: کسی که به جهت عذری ختنه نکرده، مکروه است امام جماعت شود، و چنانچه ترک ختنه بدون عذر باشد، امامت جماعت وی و نیز اقتدا به او جایز نیست. 8
از شرایط صحّت طواف، اعم از واجب و مستحب، ختنه است. بنابر این، طواف بالغ ختنه نشده صحیح نیست. 9 در اینکه صحّت طواف غیر بالغ نیز مشروط به ختنه است یا نه، اختلاف است. 10 همچنین در اینکه ختنه مطلقا شرط صحّت طواف است، حتی اگر به سبب تنگی وقت امکان ختنه نباشد، یا شرطیّت آن محدود به صورت امکان ختنه میباشد، اختلاف است. 11
اگر ختنه کننده به عمد یا اشتباه، بیش از اندازه ببُرد ضامن است، هرچند حاذق باشد؛ مگر آنکه ذمّه خود را قبل از ختنه در فرض اشتباه از ضمان بری کند و ختنه شونده یا ولیّ او بپذیرد. 12
آداب ختنه: ولیمه دادن و خواندن دعاهای وارد شده، هنگام ختنه مستحب است. 13
ب. ختنه دختر: ختنه کردن دختر در هفت سالگی14 و نیز زن کافر تازه مسلمان15 مستحب است.
اجابت ولیمه ختنه دختر کراهت دارد. 16
1. المبسوط 2 67 /8. جواهر الکلام 5 257. 4 261 - 260. 3 263 - 260 /31. تحریر الوسیلة 6 311 /2. جواهر الکلام 7 672 /41.
المبسوط 67 /8؛ الدروس الشرعیة 61 /2؛ جواهر الکلام 672 /41؛ تحریر الوسیلة 8 311 - 310 /2. جواهر الکلام 10 274 /19. 9 385 - 384 /13. مدارک الاحکام 118 /8؛ ذخیرة المعاد/ 627؛ جامع الشتات 11 609 /4. مدارک الاحکام 12 118 /8. جواهر الکلام 322 /27؛ تحریر الوسیلة 13 561 /2. تحریر الوسیلة 310 /2؛ جواهر الکلام 264 /31؛ وسائل الشیعة 14 444 /21. جواهر الکلام 16 263. 15 262 /31. وسائل الشیعة 271 /24.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 433
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
بریدن مقداری از پوست آلت تناسلی اعم از مرد یا زن
مترادفات
از واژه «ختنه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- ختنه امام جماعت، ختنه تازه مسلمان، ختنه خودختنه، ختنه روز هفتم نوزاد، ختنه میت
- به لحاظ جنسیت:
- ختنه خنثی، ختنه مؤنث، ختنه مذکر
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ختنه به زیرصفحه ختنه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 5 : صفحه 445
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 19 : صفحه 26، 28
- تبصرة المتعلمین : صفحه 190
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 310
- ترجمه تحریرالوسیله جلد 3 : صفحه 553
- ترمینولوژی حقوق : صفحه 259
- جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع : صفحه 463
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 31 : صفحه 260
- ریاض المسائل جلد 7 : صفحه 233
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 344
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 433
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 2 : صفحه 647
- کشف الرموز فی شرح المختصر النافع جلد 2 : صفحه 198
- مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد 3 : صفحه 1798