حق سبق
از دانشنامه علوم اسلامی
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
حق سبق
حق سَبْق: اولویت ناشی از پیشی گرفتن.
حق سبق عبارت است از حق اولویت در استفاده از مکانهای عمومی همچون مساجد، زیارتگاهها و بوستانها که به سبب پیشی گرفتن بر دیگران برای سبقت گیرنده ثابت است و از آن در باب صلات و احیای موات سخن گفتهاند.
کسی که در استفاده از مکانی عمومی بر دیگران پیشی گیرد، نسبت به آن مکان حق اولویت پیدا میکند و در نتیجه دیگری نمیتواند در استفاده از آن مکان مزاحم وی گردد، مگر آنکه پیشی گیرنده از آن جا اعراض و آن را ترک کند؛ 1 بلکه به قول برخی، اگر کسی او را از آن مکان به زور بلند کند و در آن جا نماز بگزارد، نمازش باطل است. 2
) ر قاعده سبق () ر مشترکات (
1. القواعد الفقهیة) مکارم (2 138 - 137 /2. العروة الوثقی 363 - 362 /2.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 337
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «حق سبق» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- حق سبق بر آب عمومی، حق سبق بر احیای موات، حق سبق بر بازار، حق سبق بر راه عمومی، حق سبق بر مدرسه، حق سبق بر مسجد، حق سبق بر مشاهدمشرّفه، حق سبق بر مشترکات، حق سبق بر معدن، حق سبق برکاروانسرا
وابسته
- ارث حق سبقت، تزاحم حقوق، سبقت، صلح بر حق سبق، غصب حق مالی ( فقه )، فرش سجاده در مسجد، گذاشتن تربت در مسجد، گذاشتن تسبیح در مسجد
منابع
- الفقه جلد 83 : صفحه 239
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 268
- المهذب جلد 2 : صفحه 27
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 7 : صفحه 194
- ترمینولوژی حقوق : صفحه 218
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 722
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 337
- مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد 3 : صفحه 1680، 1703