حجیت قرائات
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حجیت قرائات : ارزش و اعتبار قرائت‌های مختلف
آیا قرائت‌های گوناگون موجود حجیت و اعتبار دارند؟ عده‌ای از علما همه قرائت‌ها را حجت و سند دانسته، و استدلال به هر یک از این قرائت‌ها بر احکام شرعی را جایز می‌دانند. بنابر نظر عده‌ای دیگر حق این است که نمی‌توان قائل به حجیت همه این قرائت‌ها شد و نمی‌توان در صورت اختلاف، طبق یکی از آن‌ها به یک حکم شرعی استدلال کرد؛ زیرا اولاً ممکن است این قاریان به اشتباه راهی را پیموده باشند؛ ثانیاً نه تنها دلیل شرعی یا عقلی بر وجوب عمل به گفتار یک قاری معین در دست نیست، بلکه عقلاً و شرعاً پیروی از غیر علم ممنوع است.
ممکن است کسی بگوید این قرائت‌ها متواتر نیستند، ولی به هر صورت از پیغمبر (ص) نقل شده‌اند و حداقل از اقسام خبر واحد به شمار می‌آیند و ادله حجیت خبر واحد، حجیت این قرائت‌ها را نیز ثابت می‌کند و در این صورت، عمل به این قرائت‌ها پیروی از دلیل شرعی است و از مقوله عمل به ظن خارج می‌شود.
پاسخ: اولاً مؤید بودن روایات برای قرائت‌ها ثابت نیست تا ادله اثبات حجیت خبر واحد حجیت آن‌ها را نیز ثابت کند؛ و شاید این قرائت‌ها یک نوع اجتهاد و اظهار عقیده خود قاریان باشد.
ثانیاً شرط حجیت خبر واحد آن است که راوی آن مورد اعتماد باشد؛ امّا از مراجعه به ترجمه و شرح‌حال قاریان و راویان آنان توثیق و مورد اعتماد بودن همه آنان به‌دست نمی‌آید.
نیز ر.ک:قرائات سبع، تواتر قرائات.
منابع
- بیان در علوم و مسائل کلی قرآن جلد 1 : صفحه 210
- البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 180
- مدخل التفسیر : صفحه 152
اصطلاح‌نامه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حجیت قرائات به زیرصفحه حجیت قرائات/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.