عملکردها

تعارض عرضی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تعارض عرضی : تنافیِ مدلول دو دلیل، ناشی از عروض عوامل خارجی

تعارض عرضی، مقابل تعارض ذاتی و به معنای تنافی میان مدلول دو دلیلی است که ذاتا ' و بدون توجه به عامل خارجی، با یک دیگر تکاذب و تمانعی نداشته و قابل جمع می‌باشند، ولی به سبب عروض عوامل خارجی با یک دیگر تنافی پیدا می‌کنند.

برای مثال، دلیلی، نماز جمعه و دلیل دیگری نماز ظهر را واجب دانسته است، این دو دلیل به خودی خود با یک دیگر تنافی ندارند، زیرا از نظر عقل مانعی نیست که هم نماز جمعه و هم نماز ظهر واجب باشد، ولی اجماع ـ که یک دلیل خارجی است ـ قائم شده بر این که در یک زمان، بیش از یک نماز، واجب نیست، بنابراین، اجماع سبب شده تا آن دو دلیل متعارض شده و یک دیگر را نفی نمایند.

منابع

  1. بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 240
  2. مصباح الاصول جلد 3 : صفحه (390-391)
  3. الرسائل جلد 2 : صفحه (32-33)
  4. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه 22
  5. کفایة الاصول : صفحه 496
  6. المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 14
  7. مقالات اصولی : صفحه 118
  8. المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 522
  9. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تعارض عرضی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تعارض بالعرض

اعم

تعارض ادله

وابسته

تعارض ذاتی، تنافی عرضی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض عرضی به زیرصفحه تعارض عرضی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الرسائل جلد 2 : صفحه (32-33)
  • المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 522
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 14
  • بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 219
  • بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 237، 240
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 455
  • کفایة الاصول : صفحه 496
  • مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 346، (390-391)
  • مقالات اصولی : صفحه 118
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه 22