عملکردها

ترکب وجوب

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

ترکب وجوب : مرکب بودن مفهوم وجوب از دو یا چند جزء

ترکب وجوب، مقابل بساطت وجوب بوده و هر دو از نظریه هایی می‌باشد که پیرامون تحلیل ماهیت و حقیقت وجوب مطرح شده است.

توضیح:

در مورد ماهیت احکام تکلیفی (وجوب، حرمت، استحباب، کراهت و اباحه) میان علمای اصول اختلاف وجود دارد؛ متاخرین معتقدند احکام تکلیفی دارای ماهیتی بسیط می‌باشد، اما قدما بر این باورند که این احکام، حقیقتی مرکب از جنس و فصل دارد؛ به این بیان که:

جنس تمامی احکام تکلیفی (غیر از حرمت) اذن در انجام فعل (جواز فعل) است، ولی فصل وجوب، ' منع از ترک ' و فصل استحباب، ' اذن در فعل همراه با رجحان آن ' و فصل کراهت، ' اذن در فعل همراه با رجحان ترک آن ' و فصل اباحه، که همان جواز به معنای اخص است، ' اذن در فعل همراه با تساوی انجام فعل و ترک آن ' یا ' عدم رجحان نسبت به انجام فعل و ترک آن ' است [۱] .

نکته:

مشهور اصولی‌ها وجوب را مرکب از دو جزء می‌دانند:

1. اذن در فعل؛ 2. منع از ترک.

اما برخی نیز مثل مرحوم ' صاحب معالم ' آن را مرکب از سه جزء دانسته‌اند:

1. اذن در فعل؛ 2. رجحان در فعل؛ 3. منع از ترک.

پانوشت

  1. سیری کامل در اصول فقه جلد 6 : صفحه (294-295)

منابع

  1. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 186
  2. الاصول جلد 2 : صفحه 29
  3. فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 302
  4. فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 136
  5. معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه (86-89)
  6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

بساطت وجوب، وجوب ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ترکب وجوب به زیرصفحه ترکب وجوب/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 94
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 186
  • الاصول جلد 2 : صفحه 29
  • المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 108
  • بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 105، 106
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 6 : صفحه (294-295)
  • فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 136، 302
  • کفایة الاصول : صفحه 165
  • مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 108
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 47
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 22
  • معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه (86-89)
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 264