تتابع

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ تتابع

◄ تتابع اعتکاف

◄ ترامی

◄ تعاقب

◄ موالات

توضیح مفهومی

تَتابُع: پیاپی انجام دادن عمل.

از تتابع در افعال وضو، غسل و نماز غالباً به موالات تعبیر می‏شود؛ لیکن تفاوت آن دو در این است که موالات، تتابع در اجزای یک عمل است ولی تتابع اعم از آن است و شامل تتابع در اعمال متعدّد و مستقل از هم نیز می‏شود) ر موالات (. جایگاه فقهی عنوان یادشده عمدتاً باب صوم و کفّارات است.

از شرایط صحّت دو ماه روزه کفّاره که جهت ارتکاب برخی اعمال - همچون افطار عمدی روزه ماه رمضان) ر روزه (، ظهار) ر ظهار (و قتل خطا) ر قتل خطا (- بر مکلّف واجب می‏شود، تتابع است؛ بدین معنا که لازم است یک ماه کامل و یک روز از ماه دوم را پیاپی روزه بگیرد و هیچ روزی را بین آنها - بدون عذر شرعی مانند بیماری، حیض، نفاس و سفر اضطراری - افطار نکند. 1

در اینکه تتابع در همه روزه‏های کفّاره - مانند سه روز روزه در صورت عجز از انجام دادن خصال کفّاره یمین) ر قسم (و هیجده روز روزه در صورت عجز از پرداخت کفّاره شکار شترمرغ) ر شترمرغ (در حال احرام - شرط است یا تنها در فرض یادشده) دو ماه روزه (، اختلاف می‏باشد. مشهور، قول اوّل است. 2

در موارد اشتراط تتابع چنانچه به سبب عذری مانند بیماری و حیض افطار کند، تتابع به هم نمی‏خورد و بعد از رفع عذر، روزه را ادامه می‏دهد. 3 اگر بدون عذر افطار کند باید تمام روزه‏ها را از ابتدا بگیرد. 4

در اینکه در موارد وجوب تتابع، افطار عمدی و بر هم زدن تتابع، گناه به شمار می‏رود یا نه، اختلاف است. اکثر قائل به قول دوم‏اند. 5

________________________________________

347

موارد استثنا: در موارد زیر تتابع شرط نیست:

1. در مقدار افزون بر یک ماه و یک روز از دو ماه روزه کفّاره. 6

2. کسی که نذر کرده یک ماه پیاپی روزه بگیرد در صورتی که پانزده روز آن را گرفته و سپس افطار کرده است بنابر قول مشهور بلکه ادّعای اجماع شده روزه‏های گذشته‏اش صحیح است و تنها روزه‏های باقی مانده بر او واجب خواهد بود. 7

3. بر حاجیِ ناتوان از قربانی، واجب است بدل آن، سه روز پیاپی روزه بگیرد. در صورتی که آغاز این سه روز، روز ترویه) هشتم ذیحجّه (باشد، افطار روز سوم - روز عید قربان - خللی به تتابع وارد نمی‏سازد و یک روز باقی مانده را بعد از ایّام تشریق) ر ایّام تشریق (روزه می‏گیرد. 8

1. جواهر الکلام 79 - 71 /17 و 2 255 - 254 /33. مستمسک العروة 522 - 518 /8؛ مستند العروة) الصوم (3 250 - 248 /2. جواهر الکلام 83. 8 82. 7 79 /17. 6 256 /33. 5 79 - 77. 4 71 /17.