عملکردها

تبدل اجتهاد ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تبدل اجتهاد ( اصول فقه ) : تغییر نظر مجتهد

تبدل اجتهاد یا تبدل رأی مجتهد، به معنای تغییر رأی و نظر سابق مجتهد به رأی و نظری است که مخالف رأی اول او می‌باشد.

بنابراین، در موردی که مجتهدی به خطا بودن رأی و نظر اجتهادی خویش پی ببرد و رأی و نظر اجتهادی جدیدی پیدا کند، به آن ' تبدل اجتهاد ' یا ' نقض اجتهاد ' یا ' عدول مجتهد از رأی خود ' می‌گویند، مانند این که معتقد باشد خرید خانه از راه بیع فضولی یا بیع معاطات، صحیح است، اما بعد به بطلان بیع فضولی یا بیع معاطات اعتقاد پیدا کند، یا این که معتقد باشد اجرای صیغه نکاح به زبان فارسی، صحیح است، اما بعد، رأی او تغییر کند و صحت عقد ازدواج را منوط به اجرای عقد به زبان عربی بداند.

' تبدل اجتهاد ' از دو جهت قابل بحث است:

1. از لحاظ فقهی، که آیا بقای مجتهد بر رأی اول جایز است یا این که بر او واجب است به رأی دوم خود عمل نماید.

2. از نظر اصولی، که در صورت تبدل رأی مجتهد، آیا اعمال سابق او و مقلدان وی صحیح و مجزی است یا خیر.

اصولی‌ها، در این مسئله اختلاف دارند و به طور کلی در این باره سه دیدگاه وجود دارد:

1. صحت اعمال سابق و اِجزا مطلقا؛

2. عدم صحت اعمال سابق و عدم اِجزا مطلقا؛

3. تفصیل‌های متعدد.

منابع

  1. الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 627
  2. الرسائل الاربع قواعد اصولیة و فقهیة جلد 3 : صفحه 199
  3. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 649
  4. معارج الاصول : صفحه 202
  5. مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 246
  6. الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 221
  7. الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 214
  8. اصول الفقه : صفحه 434
  9. اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 1114
  10. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تبدل اجتهاد ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تبدل رأی مجتهد ( اصول فقه )

وابسته

اجتهاد ( عام )، ایجاد قول ثالث، اِجزای مأمورٌ به امر ظاهری، تبدل تقلید، نقض اجتهاد

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تبدل اجتهاد ( اصول فقه ) به زیرصفحه تبدل اجتهاد ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 193، 200، 205، 207
  • اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 1114
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 243، 244
  • اصول الفقه : صفحه 434
  • الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 214، 221
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 427، 429
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 627
  • التنقیح فی شرح العروة الوثقی : صفحه 305
  • الرسائل الاربع قواعد اصولیة و فقهیة جلد 3 : صفحه 95، 199
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 391، 392
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 6 : صفحه 64، 69
  • المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 450
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 211، 214، 215، 221
  • الوصول الی کفایة الاصول جلد 5 : صفحه 416
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 332، 342، 345
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 648، 649، 651، 656، 657
  • بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 130، 131، 133
  • بحوث فی الاصول جلد -3 : صفحه 9، 10، 11، 32
  • بحوث فی الاصول جلد 1 : صفحه 130
  • تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 528، 529، 533
  • تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 593
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 90، 91
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 255
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 286
  • کفایة الاصول : صفحه 537، 538
  • مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 246
  • معارج الاصول : صفحه 202
  • منتهی الاصول جلد 1 : صفحه 256
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 233، 234
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 233، 234