بدو صلاح

توضیح مفهومی

بدو صلاح

بُدُوِّ صَلاح: صلاحیّت میوه برای خرید و فروش و مانند آن.

بدوّ صلاح در میوه‏ها متفاوت است. در انگور به رسیدن به مرحله غوره و در خرما به زرد یا قرمز شدن آن تحقّق می‏یابد. برخی، رسیدن محصول خرما به مرحله مصونیت آن از آفت را نیز بدوّ صلاح آن دانسته‏اند. در میوه درختانی که گل می‏کنند اختلاف است که آیا بدوّ صلاح آنها به میوه نشستن آنها است یا علاوه بر آن ریختن گل درخت نیز شرط است و یا بر حسب نوع درخت متفاوت می‏باشد؟ برخی دو قول اوّل را یکی دانسته‏اند. در نتیجه در مسئله دو قول وجود خواهد داشت. قول اوّل، مشهور است. بدوّ صلاح در غیر موارد یاد شده با به محصول نشستن گیاه) انعقاد دانه (و قابل مشاهده بودن آن تحقّق می‏یابد. 1 از این عنوان در بابهای زکات، تجارت،

مزارعه و مساقات به مناسبت سخن رفته است.

زمان تعلّق زکات به غلّات چهارگانه) گندم، جو، خرما و کشمش (بنابر مشهور، بدوّ صلاح است؛ امّا وجوب اخراج پس از برداشت محصول و حسابرسی خواهد بود. بنابر این درصورت انتقال ملکیّت ثمره قبل از بدوّ صلاح، زکات بر عهده فروشنده نخواهد بود. 2

فروش میوه درخت پس از شکوفه دادن درخت و نمودار شدن میوه، قبل از بدوّ صلاح به قول مشهور جایز نیست؛ لیکن فروش یک ساله یا چند ساله میوه آن پس از بدوّ صلاح جایز است. 3

قرار دادن بخشی از میوه درخت به عنوان مزد کارگر پیش از نمودار شدن میوه در درخت جایز نیست؛ لیکن پس از بدوّ صلاح جایز است. 4

درصورت فروختن هریک از درخت و میوه بدون دیگری، ابقای میوه بر درخت تا هنگام بدوّ صلاح آن برای چیدن، حقّ مالک میوه به طور رایگان است هرچند برای درخت زیان داشته باشد. 5

1. جواهر الکلام 70 - 69 /24 و 223 - 214 /15. 2 76 - 74 و 252؛ الحدائق الناضرة 3 116 /12. الحدائق الناضرة 333 - 332 /19؛ جواهر الکلام 64 - 59 /24 و 4 73. جواهر الکلام 141 /23. 5 77 /27.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 83

اصطلاح‌نامه

اعم

شرایط زکات

وابسته

بیع میوه بعد بدو الصلاح، بیع میوه قبل بدو الصلاح، صلح بر ثمره قبل از بدوالصلاح، ظهور ثمره، میوه

منابع

• الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 3 : صفحه 355
• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 9 : صفحه 188
• تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 326، 549
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 12
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 4 : صفحه 161
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 24 : صفحه 69
• سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 5 : صفحه 399
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 83
• مجمع الفائدة و البرهان جلد 4 : صفحه (27-28)
• مجمع الفائدة و البرهان جلد 8 : صفحه 204
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 7 : صفحه 74
• مهذب الاحکام جلد 18 : صفحه 61