عملکردها

بخشش ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

جود: بخشش، مقابل بخل.

برخی، جود را غیر از سخاوت دانسته و در تفاوت آن دو با یکدیگر گفته‏اند: جود بخشیدن قبل از سؤال است؛ لیکن سخاوت، عطا کردن بعد از سؤال می‏باشد. برخی دیگر گفته‏اند: جود، صفتی ذاتی و سخاوت صفتی اکتسابی است. از این رو، به خداوند جواد گفته می‏شود، لیکن سخی اطلاق نمی‏گردد؛ زیرا خداوند نعمتهایش را پیش از آنکه بندگان سؤال کنند به آنان عطا می‏کند. 1 این عنوان به مناسبت در باب زکات و صوم به کار رفته است.

صفت جود از صفات بسیار با فضیلت است؛ زیرا در پرتو آن نیاز مؤمنی رفع می‏شود. در روایتی از رسول گرامی اسلام صلّی اللَّه علیه و آله آمده است: 'خداوند جواد و بخشنده است و جود را دوست می‏دارد'. بسیار جود کردن در ماه رمضان مستحب است. 2 در روایتی از امام کاظم علیه السّلام آمده است: 'جواد کسی است که آنچه خداوند از اموال، همچون زکات و خمس بر او واجب کرده، می‏پردازد'. 3

) ر بخل (

1. التحفة السنیة/ 2 65 - 64. منتهی المطلب 3 448 - 447 /9. وسائل الشیعة 16 /9.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 137

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «بخشش ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اعطا ( بخشش )، بذل ( فقه )، جود ( فقه )، سخاوت ( فقه )

اعم

دادن، معروف ( فقه )

اخص

به لحاظ موهوب:
بخشش آب غسل میت، بخشش تفاوت قیمت، بخشش جاه، بخشش خمس، بخشش زمین، بخشش غیرمخمس به مسجد، بخشش قَسْم، بخشش کفن، بخشش لباس کفاره، بخشش مال، بخشش مدت نکاح، بخشش مهریه
به لحاظ نوع:
تبرع، محابات
به لحاظ هدف:
بخشش برای تولی قضاوت، بخشش برای حج، بخشش برای خدا، بخشش برای شناخت قبله، بخشش برای طهارت مسجد

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه بخشش ( فقه ) به زیرصفحه بخشش ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 2 : صفحه 165
  • الفتاوی المیسرة : صفحه 380
  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 17 : صفحه 268
  • حواریات فقهیه : صفحه 292
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 137