اولین آیه

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ اولین آیه

◄ اولین آیه مدنی

◄ اولین آیه مکی

توضیح مفهومی

اولین آیه : اولین آیه نازل شده بر پیامبر (ص)

در باره نخستین آیه یا آیاتی که بر پیامبر مکرم (ص) نازل شده است، بین مفسران و محققان علوم قرآنی اختلاف نظر وجود دارد، که به‌ طور اختصار به آن‌ها می‌پردازیم:

1. آیات اول سوره علق (پنج آیه اول) ؛ 2. آیات اول سوره مدثر؛ 3. آیه شریفه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»؛ 4. آیات سوره حمد (سوره حمد) .

در باره جمع بین این اقوال گفته‌اند نخستین آیه‌ای که بر پیامبر (ص) نازل شد «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ»، و نخستین آیه‌ای که به طور آشکار فرو فرستاده شد «یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ» است. پس آیه «یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ» پس از انقطاع (دوره فترت) وحی، اولین آیه است، نه به طور مطلق.

در باره «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» که به اعتقاد جمهور شیعه جزء هر سوره از قرآن- به جز سوره توبه- است می‌توان گفت اولین آیه نازل شده است؛ ولی بحث اول بودن آیات، قطع نظر از «بِسْمِ اللَّهِ» است. آیات سوره حمد نیز به صورت مجموع (در قالب یک سوره کامل) ، اولین سوره است که به طور کامل نازل شده است؛ نه اولین آیات نازل شده به طور مطلق.

نکته: نخستین آیه- هر چه باشد- طبعاً بر اوّلین آیه مکّی هم منطبق خواهد بود.

نیز ر.ک:اولین سوره.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 206
2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
3. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 54
4. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 95
5. اسباب النزول : صفحه 5
6. تاریخ قرآن : صفحه 577
7. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 91

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اولین آیه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

نخستین آیه

اعم

آیات، اول ما نزل

اخص

اولین آیه مدنی، اولین آیه مکی

وابسته

آخرین آیه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اولین آیه به زیرصفحه اولین آیه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول : صفحه 5
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 91
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193، 206
• البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
• القرآن فی الاسلام : صفحه 154
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 187
• تاریخ قرآن : صفحه 577
• درآمدی برعلوم قرآن : صفحه 96
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 93، 95
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 54