اضطرار به بعض اطراف علم اجمالی

توضیح مفهومی

اضطرار به بعض اطراف علم اجمالی : اضطرار مکلّف به ارتکاب یا ترک بعض افراد متعلق علم اجمالی

اضطرار به بعض اطراف علم اجمالی، هنگامی پیش می‌آید که مکلف، به ' مکلفٌ به ' علم اجمالی دارد و سپس به ارتکاب بعضی از اطراف علم اجمالی، در شبهات تحریمی، یا به ترک بعضی از اطراف آن، در شبهه وجوبی، مضطر می‌گردد، که این خود دارای صورت‌های متعددی است؛ به این بیان که گاهی اضطرار به یک طرف معین و گاهی به یک طرف نامعین است و در هر دو صورت، یا اضطرار قبل از تکلیف و صدور حکم از جانب مولا است و یا بعد از تکلیف و صدور حکم، و در مورد دوم نیز یا اضطرار قبل از علم مکلف‌به حکم، پدید می‌آید و یا بعد از آن.

در میان اصولی‌ها درباره این که آیا اضطرار به بعضی از اطراف علم اجمالی، مانع فعلیت تکلیف است یا نه، اختلاف وجود دارد و در مجموع، چهار نظر مطرح شده است:

1. اضطرار مطلقا موجب انحلال علم اجمالی و مانع از فعلیت تکلیف می‌گردد (نظریه آخوند خراسانی) ؛

2. تفصیل بین صورت پیدایش اضطرار به طرف معین بعد از علم اجمالی، و بین غیر آن؛ به این بیان که تنها در فرض اول باید احتیاط نمود، نه در غیر آن؛

3. تفصیل بین صورت پیدایش اضطرار به طرف معین قبل از علم اجمالی، و غیر آن؛ به این شکل که تنها در فرض اول احتیاط واجب است، نه در غیر آن؛

4. تفصیل بین صورت پیدایش اضطرار بعد از علم اجمالی و بین پیدایش آن قبل یا هم زمان با علم اجمالی؛ به این شکل که تنها در برخی اول احتیاط واجب می‌باشد.

منابع

1. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 138
2. سیری کامل در اصول فقه جلد 12 : صفحه (142-143)
3. ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 31
4. اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 264
5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اضطرار ( اصول فقه )

وابسته

اطراف علم اجمالی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اضطرار به بعض اطراف علم اجمالی به زیرصفحه اضطرار به بعض اطراف علم اجمالی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 133، 243، 251، 264، 265، 268، 269
• اصول الاستنباط : صفحه 247، 248
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 303، 375
• المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 482، 484، 485
• المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 283، 288
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه 135، 138
• ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 31
• بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 270، 275، 279
• تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 203، 204، 206
• تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 272
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 295، 298
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 382، 383، 398
• سیری کامل در اصول فقه جلد 12 : صفحه (142-143)
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 298، 299، 300
• فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 425
• فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 93
• کفایة الاصول : صفحه 408
• مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 380، 382، 388
• منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 103، 104، 105، 113، 122
• نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 350