اسم ها
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اسم: نام، عنوان.
اسم لفظی است که بر چیزی که اسم بر او نهاده شده (مُسَمّی) دلالت کند مانند لفظ دیوار که بر معنای معروف دلالت دارد. در باب‌های طهارت، نکاح، طلاق و یمین از آن سخن رفته است.
تأثیر اسم در احکام: تمام احکام بر اسم، یعنی عنوان موضوع حکم مترتّب می‌شوند و با زایل شدن اسم و عنوان، حکم نیز زایل می‌شود بنا بر این سگ - که نجس است - اگر استحاله شده و تبدیل به نمک شود پاک می‌گردد، زیرا عنوان نمک از عناوین نجس نیست 1 (--' استحاله) .
تشخّص و تعیّن اشیاء با اسم: اسم و عنوان هر چیزی موجب تعیّن و تشخّص آن می‌گردد، بنا بر این در مواردی که تعیّن شرط است همچون زوجین در عقد ازدواج یا زوجه در طلاق، باید با اسم بردن یا اشاره یا توصیف، مشخص گردد. 2
احکام: نوشتن اسم میّت و اسم پدرش بر روی جریدتین (--' جریدتین) ، کفن و قبر میّت 3 و نیز بردن نام نوزاد و اسم پدرش هنگام ذبح عقیقه (عقیقه) مستحب است. 4 صدا کردن پدر و مادر به اسم مکروه است. 5
بردن نام خداوند در آغاز کارها مستحب 6 و از شرایط صحّت ذبح، نحر و صید حیوان خشکی است 7 (--' تسمیه) . نهادن نام نیک بر فرزندان از حقوق آنان بر پدر است 8 (--' نام گذاری) .
(--' اسماء متبرّکه)
1 - شرائع الاسلام 2 487؛ الحدائق الناضرة 5 198؛ 11 398 و العروة الوثقی 1 157.
2 - جواهر الکلام 29 157؛ 32 106 و مستند الشیعة 16 102.
3 - العروة الوثقی 1 417؛ 443 و تحریر الوسیلة 1 92.
4 - وسائل الشیعة 21 428.
5 - 505.
6 - 1 423.
7 - جواهر الکلام 36 113.
8 - 31 253.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 486
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
اعم از اسم، لقب و کنیه
مترادفات
از واژه «اسم ها» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- اسم امام جماعت، اسم سوره قرآن، اسم ملائکه، اسم منوب عنه، اسم میت، اسمای اصوات، نام های تجاری
- به لحاظ اشخاص:
- اسامی امامان، حضرت خدیجه ( س )
- به لحاظ کراهت:
- اسم مکروه، اسم نیک، اسماء متبرکه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اسم ها به زیرصفحه اسم ها/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 486