عملکردها

استحسان سنت

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

استحسان سنت : خروج از حکم قیاس یا قاعده عام به سبب تمسک به سنّت نبوی در مورد خاص

استحسان سنت از اقسام استحسان نص و به معنای خروج حکم موضوعی خاص از شمول حکم کلی به دست آمده از راه قیاس، به سبب استنباط حکم آن موضوع از راه تمسک به سنت نبوی، می‌باشد.

به بیان دیگر، از راه سنت نبوی، حکم مسئله‌ای به دست می‌آید و این امر موجب خروج آن از تحت حکم کلی‌ای می‌گردد که در گذشته از طریق قیاس برای آن اثبات شده است.

برای مثال، مقتضای قیاس (قاعده کلی) فساد روزه به سبب خوردن و آشامیدن می‌باشد، چه این خوردن و آشامیدن از روی فراموشی باشد و چه به عمد؛ ولی نصی از رسول خدا (ص) وارد شده است که خوردن و آشامیدن از روی فراموشی را موجب بطلان روزه نمی‌داند (من اکل او شرب ناسیا فلیتمّ صومه فانما اطعمه الله و سقاه) . در این جا، وجود نص، سبب خروج این مصداق از حکم کلی استنباط شده از قیاس می‌گردد.

به این صورت، حکم به بقای روزه کسی که از روی فراموشی بخورد یا بنوشد، استثنا بر حکم کلی‌ای است که از قیاس (هر گونه مفطری موجب فساد روزه است) به دست آمده است.

نیز ر.ک:استحسان نص.

منابع

  1. الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 87
  2. اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 743
  3. اصول الفقه : صفحه 249
  4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «استحسان سنت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

استحسان به سنت

اعم

استحسان نص

وابسته

سنت ( دلیل )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استحسان سنت به زیرصفحه استحسان سنت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 743
  • اصول الفقه : صفحه 249
  • اللمع فی اصول الفقه : صفحه 333
  • الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 87