اخفا
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اخفا : پنهان کرن حرف هنگام تلفّظ
«اخفاء» یکی از احکام حروف، در لغت به معنای پوشاندن و پنهان‌کردن است، و در اصطلاح تجوید، کم اعتمادی بر مخرج حرف یا پنهان کردن حرف هنگام تلفظ آن در شرایطی خاص است.
«اخفا» را از احکام نون ساکن و تنوین دانسته‌اند؛ به این بیان که هرگاه پس از تنوین یا نون ساکن، یکی از حروف اخفا قرار گیرد، نون به شکلی خفیف بین اظهار و ادغام و با حالت غُنَّه بدون تشدید ادا می‌شود؛ مانند تلفظ نون و تنوین در: أنتم، تنجی، منکم، ینصر، مَن تاب، جناتٍ تجری و خالداً فیها.
در اجرای حکم اخفا فرقی نمی‌کند حرف اخفا و نون در یک کلمه باشند یا در دو کلمه (در مثال‌های فوق دقت شود) . کیفیت اخفا، از جهت پرحجمی و کم‌حجمی، به حروف اخفا بستگی دارد؛ اگر حروف اخفا از حروف استعلا باشد، اخفا پرحجم است، و اگر از حروف استفال باشد، اِخفا کم‌حجم و رقیق خواهد بود.
اخفا، افزون بر نون، از احکام میم ساکن نیز شمرده شده است؛ یعنی اگر پس از حرف میم ساکن، حرف «با» قرار گیرد، میم را به صورت اخفا می‌خوانیم. مانند: «هم بارزون»؛ «لهم به» و «أمداً بعیداً» (أمدم بعیداً) .
اخفا در نون ساکن و تنوین را اخفای حقیقی، و در میم ساکن، اخفای شَفَوی گفته‌اند.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 332
- حق التلاوة : صفحه 254
- حق التلاوة : صفحه 215
- حق التلاوة : صفحه 226
- الرائد فی تجوید القرآن : صفحه 13
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اخفا به زیرصفحه اخفا/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.