اخراج
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اخراج: بیرون کردن.
اخراج به معنای دفع چیزی از درون به بیرون است. از این رو، اخراج هر چیزی متناسب با آن است. از این عنوان در باب هایی مانند طهارت، زکات، خمس، طلاق و کفّارات سخن رفته است.
حکم: اخراج، بر حسب موارد آن، دارای احکام ذیل است:
1. واجب: اخراج زکات 1 (--' زکات) ، زکات فطره 2 (--' زکات فطره) و خمس 3 (--' خمس) با تحقّق شرایط هر یک، واجب است. اخراج زکات و زکات فطره به جدا کردن آن از مال و کنار گذاشتن یا به دست مستحق رساندن، محقّق می‌شود. ولی در خمس تنها با رساندن به مستحق آن محقّق می‌شود و بر عدم وجوب کنار گذاشتن مقدار خمس از مال ادّعای اجماع شده است. 4 بیرون کردن جنین زنده از رحم مرده، واجب است. 5
2. حرام: از منزل بیرون کردن زنی که طلاق رجعی (--' طلاق رجعی) داده شده، بر شوهر حرام است. 6 در حرمت خون گرفتن، به حجامت و غیر آن برای مُحرم (--' احرام) در صورتی که ضرورت نداشته باشد، اختلاف است. 7 اخراج میّت مسلمان از قبر حرام است (--' نبش) .
3. مستحب: اخراج زکات فطره (--' زکات فطره) از خود و خانواده، بر فقیر مستحب است. 8
________________________________________
313
4. مکروه: بیرون کشیدن شمشیر از نیام در مسجد 9 و نیز خون گرفتن به حجامت و مانند آن برای روزه دار در صورتی که موجب ضعف وی گردد، مکروه است. 10
1 - العروة الوثقی 2 327.
2 - جواهر الکلام 15 527.
3 - العروة الوثقی 2 393 - 403.
4 - مستمسک العروة 9 556.
5 - 4 253.
6 - جواهر الکلام 32 330.
7 - 18 407.
8 - 15 492.
9 - 14 114.
10 - العروة الوثقی 2 2.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 312
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
بیرون کردن
مترادفات
از واژه «اخراج» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- اخراج آب چشمه، اخراج انگشتر، اخراج برای نماز، اخراج جنب از مسجد، اخراج جنین میت، اخراج ساکن، اخراج محترمات از مستراح، اخراج معتده، اخراج موطوئه از بلد، اخراج نجاست چاه، اخراج نصاب از حرز، اخراج هزینه از سود
- به لحاظ حرم مکه:
- اخراج پرنده حرم مکه، اخراج پناهنده حرم مکه، اخراج صید حرم مکه، اخراج کبوتر از حرم مکه
- به لحاظ حق مالی:
- اخراج خمس، اخراج زکات
- به لحاظ قربانی حج:
- اخراج قربانی حج، اخراج گوشت قربانی حج، اخراج گوشت قربانی کفاره
- به لحاظ موقوف:
- اخراج سنگ ریزه مسجد، اخراج مهر مسجد، اخراج وقف از ملک
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اخراج به زیرصفحه اخراج/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.