عملکردها

آیه تبدیل (علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آیه تبدیل ( علوم قرآنی ) : آیه 101 سوره نحل، در باره تبدیل و نسخ آیات الهی

به آیه 101 سوره نحل 'آیه تبدیل' می‌گویند: «وَإِذَا بَدَّلْنَا آیَةً مَّکَانَ آیَةٍ وَاللّهُ أَعْلَمُ بِمَا یُنَزِّلُ قَالُواْ إِنَّمَا أَنتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لاَ یَعْلَمُونَ»؛ «و چون حکمی را به جای حکم دیگر بیاوریم و خدا به آنچه به تدریج نازل می‏کند داناتر است می‏گویند جز این نیست که تو دروغ‏بافی (نه) بلکه بیشتر آنان نمی‏دانند».

'تبدیل آیه مکان آیه' یعنی نسخ. و نسخ آیه یا از جهت قرائت یا حکم و یا هر دو است.

نسخ شریعت‌های مختلف با شریعت دیگر به دست خدا است و او به آن‌چه از آسمان فرو می‌فرستد داناتر است که صلاح و فساد مکلفان در چیست. اما کافران می‌گفتند: محمد (ص) اصحاب خویش را مسخره می‌کند؛ امروز به یک چیز امر می‌کند و فردا از آن نهی کرده، چیز آسان‌تری می‌خواهد؛ اما آن‌ها نمی‌فهمیدند؛ زیرا مراد از نسخ، مصلحت است، نه راحتی یا مشقت؛ و این نیز در اختیار خدا است که آیه‌ای را با آیه دیگری نسخ کند. و مردم نمی‌توانند با قیاس، اجماع و… آیه‌ای از قرآن را نسخ کنند.

منابع

  1. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 341
  2. تفسیر نمونه جلد 11 : صفحه 405
  3. التفسیر الکبیر جلد 20 : صفحه 115
  4. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 2 : صفحه 634
  5. روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 97

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه تبدیل ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 101 نحل

اعم

اسامی آیات، سوره نحل ( علوم قرآنی )

وابسته

امکان نسخ ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه تبدیل (علوم قرآنی ) به زیرصفحه آیه تبدیل (علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اسباب النزول : صفحه 189
  • التفسیر الکبیر جلد 20 : صفحه 115
  • الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 2 : صفحه 634
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 341
  • تفسیر نمونه جلد 11 : صفحه 405
  • روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 97
  • قرآن کریم, ترجمه, توضیحات و واژه نامه : صفحه 17
  • نیل الخیرات فی القراءات العشرة جلد 12 : صفحه 368