عملکردها

کافر اسیر

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۰۷ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

اسیران کفّار: مراد از کفّار، کفّار غیر اهل ذمّه (--» اهل ذمّه) ، معاهد (--» معاهده) و مستأمن (--» امان) هستند؛ زیرا جنگیدن با سه دسته یاد شده و به اسارت گرفتن آن‌ها جایز نیست.

کافر اسیر شده، یا زن و مرد نابالغ است و یا مرد بالغ. مرد بالغ نیز یا در حال جنگ اسیر می‌شود یا پس از خاموش شدن شعله جنگ. زن یا مرد غیر بالغ، به بردگی گرفته می‌شود و کشتن او جایز نیست. 1 مرد بالغ اگر در حال نبرد اسیر شود، در صورتی که نبرد خاتمه نیافته باشد کشته می‌شود؛ هر چند برخی قدما، حاکم اسلامی را بین کشتن وی و آزاد کردن او در ازای گرفتن مالی و یا بدون آن، و برخی دیگر بین به بردگی گرفتن و آزاد کردن او خواه با گرفتن مالی در ازای آزادی یا بدون آن، مخیّر دانسته اند

چنانچه مرد بالغ پس از خاتمه جنگ اسیر شود، بنا بر آنچه به مشهور، بلکه اجماع فقها نسبت داده شده، کشته نمی‌شود، بلکه امام یا نایب او بین آزاد کردن وی - در قبال دریافت مالی یا بدون آن - و به بردگی گرفتن او، مخیّر است، لیکن در این که این تخییر شامل همه اسیران است یا به اسیران اهل کتاب (--» اهل کتاب) اختصاص دارد، اختلاف است. بنا بر قول دوم، امام می‌تواند اسیر

غیر کتابی را در ازای گرفتن مالی یا بدون آن، آزاد کند. 3 برخی قدما کشتن اسیر بالغ را که پس از خاتمه جنگ اسیر شده است برای امام جایز دانسته‌اند. 4

اگر نیروی دشمن پیش از آن که به اسارت در بیاید، مسلمان شود، جان، مال و فرزندان صغیر او از تعرّض در امان است. و چنانچه پس از اسارت و پیش از خاتمه جنگ، اسلام آورد، کشته نمی‌شود، لیکن در این که امام بین به بردگی گرفتن وی و آزاد کردنش مخیّر است یا تنها باید او را آزاد نماید، اختلاف است. 5 اگر نیروی دشمن پس از خاتمه نبرد، اسلام آورد، امام بین به بردگی گرفتن و آزاد کردن او مخیّر است. 6

اگر کودکی همراه پدر و مادر خود یا یکی از آن دو اسیر شود، از حیث کفر تابع آنان است و احکام کفر از قبیل نجاست، عدم وجوب غسل، کفن و دفن او در صورت مرگ، بر او جاری است، 7 امّا اگر به تنهایی اسیر شود، در این که از حیث اسلام، تابع اسیر کننده خویش است یا نه، و یا تنها از حیث طهارت تابع او است، اختلاف است. 8

زوجیّت: اگر زن و شوهر با هم یا زن به تنهایی اسیر شود، عقد نکاح آنان باطل می‌شود؛ زیرا زن با اسیر شدن به بردگی گرفته می‌شود. اگر شوهر به تنهایی اسیر شود، در صورتی که امام او را به بردگی بگیرد، عقد ازدواج آنان باطل می‌شود. 9

غذا و آب دادن به اسیر واجب است؛ هر چند کشتن او مجاز باشد. 10 امان دادن به کافر پس از اسارت جز برای امام یا نایب او، جایز نیست 11 و چنانچه به اسیری امان داده شد، کشتن او روا نیست.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 491

اصطلاح‌نامه

اعم

اسیر، کافر ( فقه )

اخص

حربی اسیر، حمیل ( کافر اسیر )

وابسته

مسلمان اسیر، نکاح اسیر کافر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه کافر اسیر به زیرصفحه کافر اسیر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 366، 367، 368
  • الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 2 : صفحه 155
  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 120
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 31 : صفحه 227
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 9 : صفحه 53، 94
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 491