عملکردها

دلالت منطوقی

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۲۳ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

دلالت منطوقی : دلالت لفظ بر معنای مستقیم آن

دلالت منطوقی، از اقسام دلالت لفظی و مقابل دلالت مفهومی بوده و عبارت است از دلالت لفظ و کلام بر مدلول مستقیم خود، مانند جمله: ' اذا بلغ الماء قدر کر لاینجسه شیء ' که منطوق آن، عدم تنجس آب کر هنگام برخورد با نجاست است.

نکته:

در این که دلالت منطوقی شامل دلالت مطابقی است، اختلاف وجود ندارد، اگر چه در شمول آن بر دلالت تضمنی اختلاف است.

ولی در این که آیا منطوق، صفت دلالت است یا مدلول، اختلاف وجود دارد؛ برخی هم چون مرحوم ' بروجردی ' و نیز ' آمدی ' و ' جوینی ' از اهل سنت، منطوق را از صفات مدلول می‌دانند و به همین علت اتصاف دلالت به منطوق در نزد ایشان بالعرض است.

برخی دیگر، مانند ' ابن حاجب ' معتقدند منطوق از نوع دلالت است و به همین دلیل در تعریف گفته‌اند:

' مادل علیه اللفظ فی محل النطق….. سواء ذکر الحکم و نطق به ام لا '.

برخی دیگر بر این باورند که اتصاف دلالت یا اتصاف مدلول به منطوق یا مفهوم، به حسب اعتبار است و از این رو، یک امر اضافی است.

منابع

  1. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 93
  2. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 111
  3. مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 2 : صفحه 178
  4. محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 144
  5. نهایة الاصول : صفحه 292
  6. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 117
  7. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 105
  8. فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : صفحه (393-394)
  9. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «دلالت منطوقی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

عبارت نص

اعم

دلالت لفظی ( اصول فقه )

اخص

دلالت سیاقی ( اصول فقه )، دلالت صریحی

وابسته

دلالت مفهومی ( اصول فقه )، منطوق ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه دلالت منطوقی به زیرصفحه دلالت منطوقی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 414
  • اجود التقریرات : صفحه 414
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 111
  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 93
  • اصول الفقه : صفحه 93
  • اصول فقه : صفحه 131
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 356
  • المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 339
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 105، 117
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 142
  • علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه 144
  • فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : صفحه (393-394)
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 144
  • مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 2 : صفحه 178
  • نهایة الاصول : صفحه 292