عملکردها

مفهوم ( علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۳:۴۱ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

مفهوم ( علوم قرآنی ) : دلالت باواسطه و غیرمطابقی کلام

«مفهوم» در مقابل «منطوق»، مدلولی است که به‌طور مستقیم در لفظ و کلام ذکر نشده است؛ ولی از آن استنباط می‌شود؛ و لذا در تعریف آن گفته‌اند: «ما دل علیه اللفظ فی غیر محل النطق»؛ یعنی معنایی که کلام متکلم به‌طور مستقیم و به دلالت مطابقی بر آن دلالت ندارد؛ بلکه به دلالت التزامی و با واسطه بر آن دلالت دارد؛ مانند: «فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ» (اسراء// 23) که منطوق این آیه بر تحریم تأفیف و اُف‌گفتن دلالت دارد و مفهوم آن، حرمت ضرب و جرح به طریق اولی است.

مفهوم به طور کلی بر دو قسم است: 1. مفهوم موافق؛ 2. مفهوم مخالف. هر کدام از این دو نیز اقسامی دارد.

نیز ر.ک:مفهوم موافق، مفهوم مخالف، منطوق.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 106
  2. مباحث فی علوم القرآن : صفحه 301
  3. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 111
  4. فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 324
  5. مبادی فقه و اصول : صفحه 242
  6. اصول الفقه الاسلامی : صفحه 361

اصطلاح‌نامه

اعم

مفهوم و منطوق

اخص

مفهوم مخالف ( علوم قرآنی )، مفهوم موافق ( علوم قرآنی )

وابسته

منطوق ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مفهوم ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه مفهوم ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه الاسلامی : صفحه 361
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 111
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1-2 : صفحه 129
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 106
  • البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 411
  • التفسیر و المفسرون جلد 1 : صفحه 24، 25، 27
  • فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 324
  • مباحث فی علوم القرآن : صفحه 301
  • مبادی فقه و اصول : صفحه 242