عملکردها

مفهوم مخالف ( علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

مفهوم مخالف ( علوم قرآنی ) : مخالفت حکم مفهوم با منطوق در نفی و اثبات

یکی از اقسام مفهوم «مفهوم مخالف» است؛ یعنی آن‌چه از مفهوم به صورت نفی یا اثبات استنباط می‌شود، باید با حکم منطوق مخالف باشد؛ یعنی اگر حکم منطوق ایجابی است حکم مفهوم باید سلبی باشد یا برعکس؛ مانند: «إِن جَاءکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَیَّنُوا» (حجرات// 6) . در این آیه منطوق می‌گوید اگر فاسقی خبر آورد، تبیّن واجب است؛ ولی مفهوم آن می‌گوید اگر غیر فاسق (واحد عادل) خبر آورد، تبیّن واجب نیست؛ بلکه قبول آن واجب است.

مفهوم مخالف اقسامی دارد: 1. مفهوم صفت؛ 2. مفهوم شرط؛ 3. مفهوم حصر؛ 4. مفهوم غایت.

نیز ر.ک:مفهوم، مفهوم موافق، مفهوم صفت، مفهوم حصر، مفهوم شرط، مفهوم غایت.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 106
  2. مباحث فی علوم القرآن : صفحه 301
  3. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 114
  4. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 73

اصطلاح‌نامه

اعم

مفهوم ( علوم قرآنی )

اخص

مفهوم حصر، مفهوم شرط ( علوم قرآنی )، مفهوم غایت ( علوم قرآنی )، مفهوم وصف ( علوم قرآنی )

وابسته

مفهوم موافق ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مفهوم مخالف ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه مفهوم مخالف ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 498
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 114
  • اصول فقه : صفحه 134
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 106
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 317
  • المعجم الاصولی : صفحه (884-885)
  • الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 171
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 151
  • تحریرالمعالم : صفحه 89
  • شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 228
  • مباحث فی علوم القرآن : صفحه 301
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 73
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 73
  • مقدمه عمومی علم حقوق : صفحه 255