سوره سجده ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
سوره سجده ( علوم قرآنی ) : سی و دومین سوره قرآن
خداوند در آیه 15 این سوره، یکی از نشانه‌های بارز مؤمن را به خاک افتادن به علامت تعظیم و سپاس، هنگام یادآوری آیات و نشانه‌های خدا، و سجده و ستایش خداوند می‌داند. این آیه، سجده واجب دارد و نام سوره نیز از همین آیه گرفته شده است.
هدف کلی سوره، بیان مبدأ و معاد، و اقامه برهان بر این مساله است، و نیز دفع شبهههایی که در باره این دو مساله در دل‌ها آشوب میکند، و در ضمن به مساله نبوت و کتاب نیز اشاره مینماید، و امتیازی که دو گروه مؤمنین حقیقی به آیات خدا، و فاسقان خارج از زی عبودیت، از یکدیگر دارند بیان میکند، و نیز به دسته اول وعده ثوابی میدهد که از تصور هر کس بیرون است، و به دسته دوم وعیدی میدهد، و به انتقام شدیدی تهدید میکند که عبارت است از عذاب الیم و ابدی در قیامت، و عذابی کوچکتر از آن که در دنیا به زودی خواهند چشید، و در آخر، سوره را با تاکید آن وعید، و دستور به رسول خدا (ص) که تو نیز منتظر باش آن چنان که آنان منتظرند، ختم میکند.
گفته شده: این سوره در مکه نازل شده، مگر سه آیه آن که بعضی گفته‌اند در مدینه نازل شده است، و آن عبارت است از آیه: «أَ فَمَنْ کانَ مُؤْمِناً کَمَنْ کانَ فاسِقاً» تا تمامی سه آیه.
ویژگی‌های سوره سجده:
1. سی آیه به عدد اکثر مکتب‌های تفسیری، 29 آیه به عدد بصری، 380، 375 یا 330 کلمه و 1500، 1564 یا 1599 حرف دارد.
2. در ترتیب نزول، هفتاد و پنجمین و در قرآن کریم سی و دومین سوره است.
3. پس از سوره مؤمنون و پیش از سوره طور در مکه فرود آمد؛ به جز آیات 16 تا 20 که مدنی است.
4. از سور مثانی، و شمار آیات آن کمتر از یک حزب است.
5. گفته‌اند یک آیه منسوخ دارد.
6. آن را از سُوَر عزائم برشمرده‌اند.
مطالب برجسته سوره سجده:
1. عظمت قرآن و نزول آن از جانب پروردگار جهان؛ 2. آفرینش انسان از خاک و نطفه و روحِ الهی؛ 3. نشانه‌های عظمت و قدرت الهی در آسمان و زمین؛ 4. رستاخیز و حساب؛ 5. خلقت زمین و آسمان در شش روز؛ 6. اشاره‌ای کوتاه به تاریخ بنی‌اسرائیل.
نیز ر.ک:سور عزائم، اسامی سوره سجده.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 43
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 41
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد جزء 16 : صفحه 243
- تاریخ قرآن : صفحه 585
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- تفسیر نمونه جلد 17 : صفحه 101
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 297
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 373
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 91
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «سوره سجده ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
- سوره 032، سوره الم تنزیل ( علوم قرآنی )، سوره جُرُز، سوره سجده لقمان، سوره سی و دوم قرآن، سوره مضاجع
اعم
اخص
- آیه 004 سجده، آیه 005 سجده، آیه 012 سجده، آیه 013 سجده، آیه 014 سجده ( علوم قرآنی )، آیه 016 سجده، آیه 017 سجده، آیه 018 سجده، آیه 020 سجده، آیه 021 سجده، آیه 022 سجده، آیه 027 سجده، آیه 028 سجده، آیه سجده ( علوم قرآنی )، آیه011 سجده
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره سجده ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه سوره سجده ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با سوره ها : صفحه 19
- آموزش علوم قرآن جلد 1 : صفحه 194
- اسلام و هنر : صفحه 202
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 41، 43، 194
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 37
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 276
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 137، 140
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 360
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 91
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد : صفحه 16
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 373
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 202، 289
- تاریخ قرآن : صفحه 585
- تفسیر نمونه جلد 17 : صفحه 101
- جواهر القرآن : صفحه 122، 130، 190
- دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 1249
- سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 131
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 297، 340
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 144، 404