اسامی سوره سجده
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اسامی سوره سجده : نام‌های دیگر سوره سجده
سوره سجده نام‌های دیگری به شرح ذیل دارد:
1. مضاجع: «مضاجع» جمع «مضجع» به معنای محل استراحت و خواب یا رختخواب است. این واژه در آیه 16 سوره سجده به کار رفته است: «تَتَجَافَی جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ»؛ «پهلوهایشان از خوابگاهها جدا میگردد (و) پروردگارشان را از روی بیم و طمع میخوانند و از آنچه روزیشان دادهایم انفاق می‌کنند».
این آیه درباره کسانی است که برای نماز شب و راز و نیاز از بستر برمی‌خیزند. از آن‌جا که این عمل، خالصانه‌ترین و عاشقانه‌ترین اعمال است که در این آیه بیان شده، واژه «مضاجع» به عنوان نام سوره سجده انتخاب شده است.
2و3. سجده لقمان و الم سجده: این سوره یکی از چهار سوره عزائم و مشتمل بر سجده واجب است. برای فرق گذاشتن میان این سوره که نام غیرمشهور آن «سجده لقمان» یا «الم‌سجده» است و سوره فصلت که نام غیرمشهور آن «سجده» و یا «حم سجده» است، اولی را به دلیل همجواری با سوره لقمان، «سجده لقمان» یا «الم‌سجده» خوانده‌اند، و از سوره فصلت با نام «حم سجده» یاد می‌کنند.
4. الم تنزیل: این سوره با حروف مقطعه «الم» آغاز و با بیان عظمت قرآن به وصف: «تَنزِیلُ الْکِتَابِ لَا رَیْبَ فِیهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِینَ»؛ «نازل شدن این کتاب که هیچ (جای) شک در آن نیست از طرف پروردگار جهانیان است» ادامه یافته است؛ لذا به سوره «الم تنزیل» نامگذاری شده است.
5. جُرُز: «جُرُز» که جمع آن «أجراز» است، به زمین‌های کویری و بی آب و علف یا زمین‌هایی گفته می‌شود که علف‌ها و نباتات روی آن خورده و صاف شده است. واژه «جرز» در آیه 27 این سوره آمده است: «أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْمَاء إِلَی الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا»؛ «آیا ننگریستهاند که ما باران را به سوی زمین بایر میرانیم و به وسیله آن کشتهای را برمیآوریم». به مناسبت اشاره آیه به قدرت الهی در زنده کردن زمین‌های خشک، سوره به نام «جرز» نامیده شد.
منابع
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 373
- تاریخ قرآن : صفحه 585
- تفسیر نمونه جلد 17 : صفحه 103
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 194
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
مصادیق این اصطلاح را از طریق مترادفات (بج) سوره سجده بازیابی کنید.
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اسامی سوره سجده به زیرصفحه اسامی سوره سجده/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.