عملکردها

تعین مال مضاربه

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

از شرایط مال مضاربه نزد اکثرفقهاست و مقصود از آن این است که مال مضاربه باید معین بوده و مبهم و مردد نباشد بنابراین اگر گفته شود: «با یکی از دو مال، یا با هر کدام از دو مال تجارت کن » مضاربه به دلیل ابهام در اولی و تخییر در دومی، صحیح نیست (1) .

دیدگاه‌ها: در مورد اشتراط این شرط در میان فقها دو قول مطرح است:

1- فقهایی نطیر علامه در تحریر و تذکره (2) ، کرکی درجامع المقاصد (3) ، محقق اردبیلی در مجمع الفایده (4) و شیخ طوسی در مبسوط (5) و ابن بارع درمهذب (6) ، محقق حلی در شرایع (7) ، شهید ثانی درمسالک (8) ، صاحب جواهر (9) و امام خمینی (10) در تحریر الوسیله (10) ، قائل به شرطیت تعیین مال مضاربه هستند (11) .

دلیل: 1- اجماع (12)

2- فرد مبهم در خارج موجود نیست و اطلاق ادله مضاربه به دلیل عدم وجود خارجی مبهم، شامل آن نمی‌شود (13) .

دیدگاه 2: برخی از فقها متاخر نظیر محقق خویی قائل به عدم شرطیت تعیین مال مضاربه هستند (14) .

دلیل: 1- فرد مردد موجود نیست ولی عنوان جامع مثل احدهما در خارج موجود است (15) .

2- فرد مردد از نظر عقلی موجود نیست اما از نظر عرفی موجود است و معاملات هم از امورعرفی هستند (16) .

نکته: بنابر اشتراط تعیین مال مضاربه در مضاربه تفاوتی بین مال مشاع و مفروز نیست (17).

منابع

  1. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 359
  2. مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 234
  3. مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 248
  4. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 358
  5. تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 2 : صفحه 231
  6. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 676
  7. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 71
  8. مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 248
  9. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 168
  10. المهذب جلد 1 : صفحه 469
  11. شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 383
  12. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 35
  13. کتاب البیع جلد 1 : صفحه 609
  14. مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 248
  15. مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 25
  16. مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 24
  17. نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : صفحه 78

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تعین مال مضاربه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تعیین مال مضاربه

اعم

شرایط مال مضاربه

وابسته

مال مضاربه

منابع

  • المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 168
  • المهذب جلد 1 : صفحه 469
  • تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 2 : صفحه 231
  • جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 66، 71
  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 359
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 17 : صفحه 94
  • شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 383
  • کتاب البیع جلد 1 : صفحه 609
  • مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 24، 25
  • مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 234، 248
  • مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 35، 358
  • مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 248
  • مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 676
  • مهذب الاحکام جلد 19 : صفحه 239
  • نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : صفحه 78