عملکردها

استحسان ضرورت

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۴۱ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

استحسان ضرورت : عدول از حکم قیاس یا قاعده عام در مورد خاص، به سبب ضرورت

استحسان ضرورت، به معنای عدول از حکم قیاس به سبب ضرورت ایجاب کننده آن می‌باشد؛ برای مثال، از نظر اسلام نگاه به بدن نامحرم و لمس کردن آن حرام است، اما اگر ضرورت ایجاب کند می‌توان بر خلاف این حکم رفتار نمود؛ برای مثال، پزشک جراح و قابله مجازند به هنگام ضرورت، به بدن نامحرم نگاه کرده یا آن را لمس نمایند.

در کتاب ' اصول الفقه ' آمده است:

' الاستحسان بالضرورة: و هو ان توجه ضرورة تحمل المجتهد علی ترک القیاس و الاخذ بمقتضی ضرورة او الحاجة مثل تطهیر الآبار و الاحواض التی تقع فیها نجاسة فمقتضی القیاس انه لا یمکن تطهیرها بنزح الماء کله او بعضه لان نزح بعض الماء الموجود فی البئر او الحوض لا یؤثر فی طهارة الباقی فیها و نزح کل الماء لا یفید فی طهارة ما ینبع من ماء جدید لملاقاته محل النجاسة فی قاع البئر وجدرانه ' [۱].

پانوشت

  1. اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 745

منابع

  1. الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 88
  2. اصول الفقه : صفحه 249
  3. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 244
  4. الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 104
  5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «استحسان ضرورت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

استحسان به ضرورت

اعم

استحسان ( اصول فقه )

منابع

  • اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 745
  • اصول الفقه : صفحه 249
  • الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 104
  • الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 88
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 244