وعده و وعید
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
وعده و وعید : وعده خیر و وعده شرّ در قرآن
وعده و وعید از اقسام خبر است. «وعد» در لغت به معنای وعده‌دادن برای انجام کاری در زمان یا مکان مشخص در آینده است. وعده خیر را «وعد»، و تهدید و وعده شرّ را «وعید» می‌نامند.
بعضی معتقدند وعده خیر یا شرّ را «وعد» می‌نامند، و اگر منظور فقط شرّ باشد، آن را «وعید» می‌گویند.
در قرآن کریم نیز «وعد» هم برای خیر و هم برای انذار از شرّ به کار رفته است؛ اما وعید، مختص انذار از شرّ و عاقبت بد است.
مثال وعد:
1. «وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ»؛ 'خدا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کردهاند به آمرزش و پاداشی بزرگ وعده داده است' (مائده// 9) .
2. «وَعَدَ الله الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْکُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا»؛ 'خدا به مردان و زنان دو چهره و کافران آتش جهنم را وعده داده است در آن جاودانهاند' (توبه// 68) .
مثال وعید: «... کُلٌّ کَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِیدِ»؛ 'همگی فرستادگان (ما) را به دروغ گرفتند و (در نتیجه) تهدید (من) واجب آمد' (ق// 14) .
مثال وعد و وعید در سیاق آیات قرآن: «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»؛ 'به زودی نشانههای خود را در افقها(ی گوناگون) و در دلهایشان بدیشان خواهیم نمود تا برایشان روشن گردد که او خود حق است' (فصلت// 53) .
مثال وعید: «... وَسَیَعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنقَلَبٍ یَنقَلِبُونَ»؛ 'و کسانی که ستم کردهاند به زودی خواهند دانست به کدام بازگشتگاه برخواهند گشت' (شعرا// 227).
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 260
- قرآن ثقل اکبر : صفحه 206
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 548
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 321
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «وعده و وعید» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه وعده و وعید به زیرصفحه وعده و وعید/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.