عملکردها

وعده و وعید

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

وعده و وعید : وعده خیر و وعده شرّ در قرآن

وعده و وعید از اقسام خبر است. «وعد» در لغت به معنای وعده‌دادن برای انجام کاری در زمان یا مکان مشخص در آینده است. وعده خیر را «وعد»، و تهدید و وعده شرّ را «وعید» می‌نامند.

بعضی معتقدند وعده خیر یا شرّ را «وعد» می‌نامند، و اگر منظور فقط شرّ باشد، آن را «وعید» می‌گویند.

در قرآن کریم نیز «وعد» هم برای خیر و هم برای انذار از شرّ به کار رفته است؛ اما وعید، مختص انذار از شرّ و عاقبت بد است.

مثال وعد:

1. «وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ»؛ 'خدا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند به آمرزش و پاداشی بزرگ وعده داده است' (مائده// 9) .

2. «وَعَدَ الله الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْکُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا»؛ 'خدا به مردان و زنان دو چهره و کافران آتش جهنم را وعده داده است در آن جاودانه‏اند' (توبه// 68) .

مثال وعید: «... کُلٌّ کَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِیدِ»؛ 'همگی فرستادگان (ما) را به دروغ گرفتند و (در نتیجه) تهدید (من) واجب آمد' (ق// 14) .

مثال وعد و وعید در سیاق آیات قرآن: «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»؛ 'به زودی نشانه‏های خود را در افقها(ی گوناگون) و در دلهایشان بدیشان خواهیم نمود تا برایشان روشن گردد که او خود حق است' (فصلت// 53) .

مثال وعید: «... وَسَیَعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنقَلَبٍ یَنقَلِبُونَ»؛ 'و کسانی که ستم کرده‏اند به زودی خواهند دانست به کدام بازگشتگاه برخواهند گشت' (شعرا// 227).

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 260
  2. قرآن ثقل اکبر : صفحه 206
  3. المفردات فی غریب القرآن : صفحه 548
  4. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 321

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «وعده و وعید» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

وعید ( علوم قرآنی )

اعم

خبر و انشا

وابسته

ادات وعده، ادات وعید

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه وعده و وعید به زیرصفحه وعده و وعید/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 260
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 321
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 17
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 333
  • المفردات فی غریب القرآن : صفحه 548
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه 206