تحدی قرآن ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تحدی قرآن ( علوم قرآنی ) : به مبارزه فراخواندن منکران وحی، توسط قرآن به آوردن نظیر قرآن
«تحدی» یکی از مباحث وابسته به اعجاز قرآن و یک واقعیت تاریخی قرآنی غیر قابل انکار به شمار می‌آید.
تحدی در لغت یعنی مبارز طلبی و پیش‌خواندن خصم برای مبارزه، و غلبه بر او تا عجز او ظاهر شود. و در اصطلاح به معنای پیشنهاد خداوند به منکران وحی و رسالت خاتم‌الانبیاء برای آوردن نظیر قرآن است؛ زیرا آنان قرآن را ساخته ذهن پیامبر (ص) و از مقوله سجع کاهنان و اساطیر و افسانه پیشینیان می‌دانستند.
قرآن‌کریم به دو دلیل تحدّی را مطرح کرده است:
1. منکران رسالت ادعا می‌کردند «... لَوْ نَشَاء لَقُلْنَا مِثْلَ هَذَا إِنْ هَذَا إِلاَّ أَسَاطِیرُ الأوَّلِینَ»؛ 'اگر میخواستیم قطعا ما نیز همانند این را میگفتیم این جز افسانههای پیشینیان نیست' (انفال// 31) .
2. در عرف و فرهنگ عرب جاهلی که شعر و خطابه، هنر اصلی آنان بود، شیوه تحدی ادبی و هنری وجود داشته است.
خداوند منکران وحی را به تحدی فراخواند تا از گفتن نظیر آن عاجز شده، و به آسمانی بودن قرآن و صدق رسالت حضرت محمد (ص) پی‌ببرند و اقرار کنند.
منکران تمام ثروت و امکانات خود را برای مبارزه با پیامبر (ص) به‌کاربردند و به جنگ تن دادند؛ ولی در پاسخ به تحدی قرآن ناتوان ماندند.
مراحل تحدی قرآن عبارتند از: 1. تحدی به کل قرآن (اسراء// 88) ؛ 2. تحدی به ده سوره (هود// 13) ؛ 3. تحدی به یک سوره (بقره// 23) .
شرح هریک از این مراحل در مدخل‌های مربوط آمده است.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 110
- مجمع البحرین جلد 4 : صفحه 97
- منتهی الارب : صفحه 230
- التمهید فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 30
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 356
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
وابسته
- آیات تحدّی، اعجاز قرآن ( علوم قرآنی )، ترک ستیزه با قرآن، ناتوانی انسان از آوردن مثل قرآن، ناتوانی جن از آوردن مثل قرآن
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تحدی قرآن ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه تحدی قرآن ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با علوم قرآن جلد 4 : صفحه 21
- اعجاز القرآن : صفحه 8، 17، 18، 23، 43، 85م، 88م، 251، 260
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 4، 22
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 91، 97، 108، 110، 111
- البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 118
- البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 40، 41
- التمهید فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 21، 30، 32، 88، 283
- التمهید فی علوم القرآن جلد 8 : صفحه 39
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 204، 205، 206، 207، 208، 223
- مجمع البحرین جلد 4 : صفحه 97
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 219، 311
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 356، 358
- منتهی الارب : صفحه 230