عملکردها

اصل مسببی

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

اصل مسببی : اصل عملیِ غیر عامل، به سبب انتفای موضوع آن توسط اصل سببی

هرگاه دو اصل عملی با هم تعارض نمایند و شک در یکی، ناشی از شک در دیگری باشد، به اصلی که شک در متعلق آن مسبب از شک دیگر است، اصل مسببی گفته می‌شود، مانند این که آب قلیلی وجود دارد که در سابق پاک بوده و بعد در نجاست آن شک شده است، سپس لباس نجسی با همان آب تطهیر گردیده، در این صورت، دو شک وجود دارد که مجرای دو استصحاب متعارض می‌باشد:

1. استصحاب بقای طهارت آب؛

2. استصحاب بقای نجاست لباس.

در این گونه موارد، استصحاب اول (اصل سببی) بر استصحاب دوم (اصل مسببی) مقدم است، زیرا شک در بقای نجاست لباس، بعد از تطهیر آن، ناشی از شک در طهارت آب است و وقتی از طریق استصحاب اول، بقای طهارت آب تعبداً اثبات شد، نتیجه آن، طهارت لباسی است که با آن آب تطهیر شده است و موردی برای اجرای استصحاب دوم باقی نمی‌ماند.

منابع

  1. ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه 99
  2. فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 65
  3. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اصول عملی ( اصول فقه )

وابسته

اصل سببی، تعارض اصل سببی و مسببی، شک مسببی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اصل مسببی به زیرصفحه اصل مسببی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصطلاحات الاصول : صفحه 153
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 375
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 118
  • ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه 99
  • فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 65
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 112، 117
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 112، 117