عملکردها

اصل سببی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اصل سببی : اصل عملیِ رافعِ موضوعِ اصل عملیِ دیگر

هرگاه دو اصل از اصول عملی با هم تعارض نمایند و شک در یکی، مسبب از شک در دیگری باشد، به اصلی که موضوع اصل دیگر (شک مسبّبی) را بر طرف می‌کند، اصل سببی و به دیگری، اصل مسببی می‌گویند؛ برای مثال، آب قلیلی وجود دارد که قبلاً پاک بوده و بعد در نجاست آن شک می‌شود، سپس لباس نجسی با آن آب، تطهیر می‌گردد، در این صورت، دو شک وجود دارد که مجرای دو استصحابِ ' بقای طهارت آب ' و ' نجاست لباس ' می‌باشد که با هم تعارض می‌نمایند.

در این صورت، استصحاب اول (اصل سببی) بر استصحاب دوم (اصل مسببی) مقدم است، زیرا شک در بقای نجاست لباس، بعد از تطهیر آن، ناشی از شک در طهارت آب است و وقتی از طریق استصحاب اول - از روی تعبد- بقای طهارت آب ثابت شد، نتیجه آن، طهارت لباسی است که با آن آب تطهیر شده است، پس موردی برای اجرای استصحاب دوم باقی نمی‌ماند.

منابع

  1. کفایة الاصول : صفحه 490
  2. ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه 99
  3. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اصول عملی ( اصول فقه )

وابسته

اصل مسببی، تعارض اصل سببی و مسببی، شک سببی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اصل سببی به زیرصفحه اصل سببی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصطلاحات الاصول : صفحه 152
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 375
  • المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 250
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 118
  • ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه 99
  • بحوث فی علم الاصول جلد 6 : صفحه 354
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 476
  • کفایة الاصول : صفحه 490
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 112، 117
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 112، 117