حذف

توضیح مفهومی

حذف : حذف و عدم ذکر بخشی از کلام؛ از اسباب اجمال در معنا

«حذف» یکی از اسباب اجمال است؛ زیرا حذف یک کلمه باعث اجمال می‌شود؛ مانند: «وَتَرْغَبُونَ أَن تَنکِحُوهُنَّ» (نساء// 127) که هم احتمال «فی ان تنکحوهن» می‌رود و هم احتمال «عن ان تنکحوهن» و محذوف معلوم نیست و می‌دانیم که «ترغبون فیه» ضد «ترغبون عنه» است؛ زیرا «رغبت» وقتی با «فی» به کار می‌رود، به معنای میل به کاری یا چیزی است؛ و وقتی با «عن» استعمال شود، معنای آن برعکس می‌شود؛ یعنی بی‌میلی و اعراض از کاری.

به قول مفسران، این آیه درباره نهی از عمل مردانی است که سرپرستی دختران یتیم- و احیاناً مال‌دار- را بر عهده می‌گرفتند، و اگر زن زیبا بود، با او ازدواج می‌کردند و از این طریق بر مال او هم مسلط می‌شدند، و اگر زشت بود، با حق سرپرستی خود مانع ازدواج وی با دیگران می‌شدند تا مال زن از تسلط سرپرست خارج نشود، و گاهی نیز زن می‌مُرد و مال او را به ارث می‌بردند.

نیز ر.ک:ایجاز حذف، ایجاز.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 210
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 59
3. قرآن ثقل اکبر : صفحه 200

اصطلاح‌نامه

اعم

اسباب اجمال آیات، اسلوب بدیعی قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

ایجاز حذف

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حذف به زیرصفحه حذف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 59، 190
• اسباب النزول جلد 3 : صفحه 115
• اعجاز القرآن : صفحه 262
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 305
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 59، 137، 195، 199، 200، 202
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 210
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 102، 104، 105، 111، 115، 116
• البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 230
• البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 102
• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 384، 388
• قرآن ثقل اکبر : صفحه 200