حشویه ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حَشَْویه: از فرقههای اسلامی.
حشویه بر فرقهای از عامّه) اهل سنّت (اطلاق میشود که به هر خبری، هرچند متناقض عمل میکنند و به ظواهر قرآن، هرچند مخالف با دلیل قطعی تمسک میجویند و در بُعد اعتقادی قائل به جبر و جسمیت و شباهت خداوند به
________________________________________
307
خلقش میباشند. آنان خداوند را به داشتن دست، گوش و چشم توصیف کرده و مصافحه با او را روا، 1 و تقلید) ر تقلید (در اصول دین) ر اصول دین (را جایز میشمارند. 2
در کلمات برخی فقها، عنوان حشویه بر کسانی که به هر حدیثی عمل میکنند نیز اطلاق شده است؛ 3 لیکن اطلاق رایج عنوان یاد شده همان معنای نخست میباشد که موضوع این مقاله است. از این عنوان در باب طهارت و ارث سخن گفتهاند.
حشویه در صورت التزام به لوازم اعتقادات خود که مستلزم انکار خداوند است، نجس و کافرند و احکام کفر بر ایشان جاری است4) ر کفر (.
بنابر قول مشهور، مسلمانان، هرچند در اعتقادات و مذهب باهم متفاوت باشند، از یکدیگر ارث میبرند. البته آن که محکوم به کفر و نجاست است، مانند ناصبی از مسلمان ارث نمیبرد. 5 برخی قدما گفتهاند: بدعت گذاران از معتزله) ر معتزله (، خوارج) ر خوارج (و حشویه از مسلمانان ارث نمیبرند. 6
1. السلفیة بین اهل السنة و الامامیة/ 170؛ شرح نهج البلاغة) ابن ابی الحدید (404 /6؛ روضة المتقین 256 - 255 /9؛ کتاب الملل و النحل 2 96 /1. معارج الاصول/ 3 199. المعتبر 29 /1؛ النور الساطع 4 93 /1. مصباح الهدی 5 410 - 409 /1. جواهر الکلام 6 31 /39. المقنعة/ 701.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 306