تعریض ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ تعریض ( فقه )

◄ تعریض به قذف

◄ تعریض به نکاح رجعی

◄ تعریض به نکاح شوهر دار

◄ تعریض به نکاح مطلقه سوم

توضیح مفهومی

تعریض: سربسته سخن گفتن و گوشه زدن، مقابل تصریح.

تعریض عبارت است از تکلّم به کلامی غیر صریح در مقصود، هرچند به آن نزدیک می‏باشد و ظهور در آن دارد؛ لیکن احتمال خلاف آن نیز داده می‏شود، برخلاف تصریح1) ر تصریح (. از این عنوان در باب نکاح و حدود به مناسبت سخن رفته است.

تعریض زن متأهّل و نیز مطلّقه به طلاق رجعی در زمان عدّه، به ازدواج جایز نیست. و نیز برای مرد تعریض به زنی که نُه بار او را طلاق داده جایز نیست. تعریض مطلّقه به طلاق بائن، در عدّه جایز است و به طور کلّی تعریض برای هر مردی که ازدواج او با زنِ در حال عدّه، بعد از سپری شدن آن بلامانع است، جایز می‏باشد. البتّه مردی که زن خود را سه بار طلاق داده تعریض او به عقد ازدواج جایز است هرچند ازدواج مجدّد او با زن

________________________________________

530

یادشده منوط به وساطت محلّل) ر محلل (است. در موارد یادشده تصریح به عقد ازدواج حرام است. 2

تعریض به قذف) ر قذف (- مانند متّهم کردن کسی به بی‏غیرتی یا حرام‏زادگی - چنانچه از نظر عرف، قذف محسوب نگردد، موجب حدّ قذف نمی‏شود؛ هرچند تعریض کننده تعزیر می‏شود3) ر تعزیر (.

در مورد اقامه شهادت بر زنا، بر حاکم مستحب است با تعریض و گوشه زدن، گواهان را به ترک اقامه شهادت علیه مؤمن تشویق کند. 4

1. الحدائق الناضرة 2 91 /24. الروضة البهیة 240 - 239 /5؛ الحدائق الناضرة 3 91 - 90 /24. جواهر الکلام 307. 4 411 - 409 /41.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 529

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تعریض ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

گوشه کنایه

اعم

تکلم ( فقه )

اخص

تعریض به قذف

به لحاظ نکاح:

تعریض به نکاح رجعی، تعریض به نکاح شوهر دار، تعریض به نکاح مطلقه سوم

وابسته

بینه تعریض، تصریح، غیبت به تعریض ( فقه )

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 529