تالد
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تالِد: مال قدیم و سابق.
واژه تالد به مال سابق و قدیمی شخص اطلاق میشود، مانند مالی که پیش از ارث بردن داشته است. مقابل آن 'طارف' و 'طریف' قرار دارد که به مال جدید و تازه -
________________________________________
317
مانند سود یا مالی که به تازگی به ارث رسیده - اطلاق میگردد. از این عنوان به مناسبت در باب خمس و ارث یاد شده است.
خمس: کسی که دو نوع مال در اختیار دارد: مال سابقی که خمسش را پرداخته یا خمسی به آن تعلّق نگرفته) تالد (و مال جدیدی که از سود و ربح مکاسب عایدش شده است) طارف (، در جواز برداشت تمامی مئونه سال از سود حاصل از تجارت یا لزوم برداشت از مال تالد، و یا برداشت از هر دو به نسبت هریک - مانند آنکه مئونه، صد تومان باشد و سود) طارف (دویست تومان و مال تالد سیصد تومان، در این صورت مئونه به صورت پنج یک از آن دو گرفته میشود، در نتیجه یک پنجم از مال تالد) شصت تومان (و یک پنجم از سود) چهل تومان (برداشته میشود و خمس باقی مانده از سود که 160 تومان باشد پرداخت میگردد - اختلاف است. نظر اکثر، بلکه مشهور فقها قول اوّل است. 1
ارث: افرادی مانند پدر و پسر که از یکدیگر ارث میبرند، چنانچه یکجا بمیرند - مانند آنکه غرق شوند یا زیر آوار بمانند، بهگونهای که معلوم نباشد کدام یک زودتر و کدام یک دیرتر مرده است - همگی از یکدیگرارث میبرند.
حال، با ارث بردنِ یکی از دیگری اگر بخواهیم به آن دیگری ارث بدهیم، آیا از مجموع مال سابق) تالد (و مالی که تازه به ارث رسیده) طارف (به وی ارث داده میشود یا تنها از مال سابق؟ اختلاف است. مشهور، قول دوم است2) ر توارث (.
1. جواهرالکلام 63 /16؛ مستمسکالعروة 540 /9؛ مهذب الاحکام 2 446 /11. جواهر الکلام 314 /39.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 316
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
مال کهنه و قدیمی موروثی