بلد

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ بلد

◄ آبادی

◄ بادیه

◄ بلد غصب

◄ حضر

◄ سرزمین اسلام ( فقه )

◄ سرزمین کفار

◄ شهر ( مکان )

توضیح مفهومی

بلد

بَلَد: آبادی.

بلد که جمع آن بُلدان می‏باشد به معنای شهر آمده است؛ لیکن مراد از آن در کلمات فقها محلّ سکنی و زندگی انسانها - اعم از شهر و روستا - است. از این عنوان در بیشتر ابواب فقهی همچون طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت، ضمان، وکالت، نکاح، اطعمه و اشربه، غصب و قضاء به مناسبت سخن رفته است.

طهارت: جابه جا کردن میّت از بلدی به بلد دیگر جز به مشاهد مشرّفه) ر مشاهد مشرّفه (مکروه، و به مشاهد مشرّفه مستحب است. 1

صلات: اعتماد به قبله بلاد مسلمانان درصورت عدم علم به انحراف آن جایز است2) ردار الإسلام (. نماز آیات) ر نماز آیات (بر اهالی بلدی واجب می‏شود که سبب آن در همان بلد رخ داده است. 3

مبدأ مسافت شرعی در بلاد دارای دیوار، دیوار آنها و در بلاد فاقد دیوار آخرین خانه‏های بلد است. در بلاد کبیره) ر بلاد کبیره (اختلاف است که ملاک آخرین خانه‏های بلد است یا آخرین خانه‏های محله‏ای که شخص در آن زندگی می‏کند. 4

زکات و خمس: انتقال زکات یا خمس به بلدی دیگر درصورت عدم وجود مستحق در بلد مبدأ جایز است و با وجود مستحق، اختلافی است. 5

درصورت تلف شدن عین مالِ متعلّق زکات، قیمت آن به عنوان زکات باید پرداخت گردد؛ لیکن در اینکه مبنا قیمت

بلدی است که زکات در آن بلد پرداخت می‏گردد یا بلدی که عین در آن تلف شده و یا بالاترین قیمت از دو قیمت یاد شده، اختلاف است. این اختلاف در فرض وجود عین مال، چنانچه شخص بخواهد قیمت آن را جهت زکات پرداخت کند نیز وجود دارد که ملاک، قیمت بلد اخراج است یا بلدی که مال در آنجا است و یا بالاترین قیمت از دو قیمت یاد شده. 6

میزان در جواز پرداخت زکات و خمس به ابن سبیل) ر ابن سبیل (فقر او در بلد استحقاق زکات یا خمس است گرچه در بلد خودش نیازمند نباشد. 7

صوم: در بلادی که افق آنها نزدیک به یکدیگر است با رؤیت هلال) ر هلال (در بلدی حکم به ثبوت آن در دیگر بلاد می‏شود. در نتیجه اوّل رمضان و نیز اوّل شوّال برای همه آن بلاد، هم‏زمان ثابت می‏گردد. 8

حج: اجیر گرفتن برای میّت جهت حج نیابتی، بنابر مشهور واجب نیست از بلد میّت باشد. آنچه واجب است اجیر گرفتن از نزدیک‏ترین میقاتها) ر میقات (به مکّه است. 9

جهاد: برای اهل کتاب) ر اهل کتاب (جایز نیست در بلاد اسلامی معابد خود را بازسازی کنند10) ر اهل ذمّه (.

تجارت: از شرایط بیع سلم) ر بیع سلف (وجود کالا) مُسلَمٌ فیه (به‏طور غالب در زمان تحویل آن است و میزان در تحقّق این شرط یافت شدن آن در بلدی است که - بر اساس شرط یا اطلاق - تحویل کالا در آن بلد باید صورت گیرد. 11

ضمان: اطلاق عقد کفالت) ر کفالت (نسبت به تحویل مَکفولٌ‏عَنه، منصرف به بلد عقد می‏باشد مگر آنکه قرائن بر خلاف آن دلالت کند. 12

وکالت: مقتضای اطلاق وکالت) ر وکالت (در بیع، بیع به ثمن مثل به قیمت نقدی بلد است. 13

نکاح: اگر زن ضمن عقد شرط کند که شوهرش او را از بلدش خارج نکند در لزوم وفای به این شرط بر شوهر بین فقها اختلاف است. 14

اطعمه و اشربه: حیوانی که در بلدی موطوء انسان واقع شده در صورتی که مقصود از نگهداری حیوان گوشت آن

نباشد - همچون الاغ و اسب - واجب است از آن بلد اخراج گردد. 15) ر آمیزش با حیوان (.

غصب: مال غصبی‏ای که از بلد غصب به بلدی دیگر منتقل شده درصورتی که مالک آن در بلد غصب باشد باید بدانجا بازگردانده شود و اگر مالک در غیر بلد غصب باشد و غاصب، آن را به مالک بازگرداند، مالک بین قبول آن و بین وادار کردن غاصب به عودت دادن مال به بلد غصب، مخیّر است؛ هرچند برخی این نظر) تخییر مالک (را مورد اشکال قرار داده‏اند. 16

قضاء: در تبعید مجرم) ر تبعید (تعیین محلّ تبعید به اختیار حاکم است. 17 بر حاکم شرع واجب است هنگام تبعید محارب) ر محاربه (به بلدی، به اهالی آن بلد بنویسد که با وی همنشین و هم غذا نشوند و از داد و ستد با وی خودداری کنند. 18

1. جواهر الکلام 3 394 /7. 2 343 /4. العروة الوثقی 116 /2. 4 731 /1؛ جواهر الکلام 5 203 /14. جواهرالکلام 430 /15 و 6 114 /16. العروة الوثقی 278 - 277 /2 و 7 362. جواهر الکلام 8 112 /16. العروة الوثقی 225 /2؛ جواهرالکلام 9 360 /16. العروةالوثقی 10 472 /2. جواهر الکلام 221 /37. 16 640 /41. 15 101 /31. 14 366 /27. 13 202 /26. 12 311 /24. 11 281 - 280 /21؛ مهذب الاحکام 17 316 /21. تحریر الوسیلة 493. 18 464 /2.