اِقلاب
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اِقلاب : قرار دادن یک حرف به جای حرف دیگر
«اقلاب» یا «قلب» در لغت به معنای برگرداندن چیزی است، و اصطلاحاً به قرار دادن یک حرف به جای حرف دیگر گفته می‌شود؛ مانند: تبدیل نون ساکن یا تنوین به حرف «میم» در صورتی که این دو قبل از حرف «با» قرار گیرند؛ مانند: «أن بورک» که خوانده می‌شود: «اَمبورک» و «علیم بذات» که خوانده می‌شود: «علیمم بذات».
علت این تبدیل این است که «با» و «میم» قریب‌المخرجند. در صورت قلب، مراعات غنّه و اخفا لازم است؛ یعنی میم ساکن که ایجاد شده نیز در حرف «با» اخفا می‌شود که با غنّه همراه است. اقلاب نون ساکن نزد حرف «با» این‌گونه است که دو لب را به حدی به هم نزدیک می‌کنیم که یک کاغذ نازک بتواند از میان آن‌ها عبور کند. هم‌زمان، بخش عمده صوت را از فضای بینی و به مقدار دو حرکت خارج و سپس حرف «با» را تلفظ می‌کنیم. حرف اقلاب منحصر در حرف «با» متحرک است.
نشانه اقلاب، میم کوچکی است که در برخی قرآن‌ها در بالای نون ساکن یا تنوین قرار داده می‌شود.
منابع
- عمدة البیان فی تجوید القرآن : صفحه 34
- حق التلاوة : صفحه 217
- الموسوعة علی البحث المفید فی التجوید : صفحه 132
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 332
- قواعد التجوید و الالقاء الصوتی : صفحه 241
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اِقلاب» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اِقلاب به زیرصفحه اِقلاب/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.