دوران بین تعیین و تخییر
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
دوران بین تعیین و تخییر : تردید در مخیَّر بودن بین دو یا چند چیز و یا متعیَّن بودن یکی از آنها
دوران بین تعیین و تخییر، هنگامی پیش می‌آید که مکلف‌به طور اجمالی می‌داند تکلیفی متوجه او است، اما نمی‌داند این تکلیف، تعیینی است یا تخییری، مانند آن که علم دارد نماز ظهر بر او واجب است و آب برای وضو نیز در دسترس ندارد، اما نمی‌داند باید تا آخر وقت صبر کند تا آب پیدا شود و نماز خود را با وضو بخواند و یا این که مخیر است در این که ' الآن با تیمم نماز بخواند و یا صبر کند تا آب پیدا شود '.
عده‌ای از اصولیون در این جا به برائت اعتقاد دارند و عده‌ای قاعده اشتغال را جاری می‌دانند. کسانی که به برائت معتقد شده‌اند می‌توانند به حکم تخییری عمل کنند، ولی اگر به قاعده اشتغال پایبند شدند، باید احتیاط کنند؛ یعنی نماز با تیمم بخوانند و پس از دسترسی به آب آن را قضا نمایند. در این جا چون مبانی یکی نیست احکام نیز متفاوت است. هم چنین گفته شده اگر دوران از باب اقل و اکثر باشد، برائت جاری می‌شود و الا احتیاط حاکم است.
منابع
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 564
- مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 313
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 463
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 427
- جلد 3 : صفحه 427
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «دوران بین تعیین و تخییر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه دوران بین تعیین و تخییر به زیرصفحه دوران بین تعیین و تخییر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- جلد 3 : صفحه 427
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 214، 215، 216، 219، 221، 224، 233، 234، 235
- اصطلاحات الاصول : صفحه 192
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 535، 536
- الحاشیة علی استصحاب القوانین : صفحه 119
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 427، 463
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 372
- المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 345، 375، 378، 441، 445، 451
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 119، 120، 121
- بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 353
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 272
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 243
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 331
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 412
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 275، 276
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 481
- فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 423، 425، 426، 429، 430، 432، 435
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 275، 277، 278
- مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 448، 449، 450، 454، 456
- مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 313
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 454، 499
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 68، 69
- منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 38، 242، 243، 244، 246
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 398
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 564
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 323
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 185
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 185