عملکردها

قاعده قبح ترجیح مرجوح بر راجح

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

قاعده قبح ترجیح مرجوح بر راجح : حکم عقل به قبح تقدیم شیء دارای مصلحت کمتر

قاعده قبح ترجیح مرجوح بر راجح، قاعده‌ای عقلی است و در مواردی که انسانی مختار، عاقل و عالم، ناچار می‌شود یکی از دو کاری را انجام دهد که یکی مصلحتی بیش از دیگری دارد، عقل حکم می‌کند که راجح (عمل دارای مصلحت بیشتر) انجام شود و مرجوح (عمل دارای مصلحت کمتر) ترک گردد و در صورتی که راجح ترک و مرجوح انجام شود، آن را قبیح می‌داند.

برای مثال، دو نفر در حال غرق شدن هستند که یکی از آنها فردی عادی و دیگری پیامبری از پیامبران خدا است؛ در این صورت، نجات دادن هر دو دارای رجحان می‌باشد، اما رجحان نجات پیامبر خدا بسیار بیشتر است، حال اگر کسی پیامبر خدا را رها کرده و آن فرد دیگر را نجات دهد، مرجوح را بر راجح ترجیح داده و این عمل در نظر عقل قبیح می‌باشد.

منابع

  1. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 4 : صفحه 609
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

احتیاط ( اصول فقه )، دوران بین تعیین و تخییر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قاعده قبح ترجیح مرجوح بر راجح به زیرصفحه قاعده قبح ترجیح مرجوح بر راجح/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 304، 306، 315، 316
  • تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 109
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 167
  • فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 181
  • فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 225
  • کفایة الاصول : صفحه 355، 360، 507
  • منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 322
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 4 : صفحه 609
  • نهایة الاصول : صفحه 547