توسّع
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
توسّع : بیان مطلب به صورت تفصیلی توسط گوینده
«توسع» از جمله اسلوب‌های بدیعی قرآن است. در این اسلوب، گوینده سخن خود را با تفصیل و به صورت گسترده بیان می‌کند؛ مانند:
1. «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِمَا یَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاء مِن مَّاء فَأَحْیَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِیهَا مِن کُلِّ دَآبَّةٍ وَتَصْرِیفِ الرِّیَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخِّرِ بَیْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ»؛ «راستی که در آفرینش آسمانها و زمین و در پی یکدیگر آمدن شب و روز و کشتیهایی که در دریا روانند با آنچه به مردم سود میرساند و (همچنین) آبی که خدا از آسمان فرو فرستاده و با آن زمین را پس از مردنش زنده گردانیده و در آن هر گونه جنبندهای پراکنده کرده و (نیز در) گردانیدن بادها و ابری که میان آسمان و زمین آرمیده است برای گروهی که میاندیشند واقعا نشانههایی (گویا) وجود دارد» (بقره// 164) .
2. «أوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُّجِّیٍّ یَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ یَدَهُ لَمْ یَکَدْ یَرَاهَا»؛ «یا (کارهایشان) مانند تاریکیهایی است که در دریایی ژرف است که موجی آن را میپوشاند (و) روی آن موجی (دیگر) است (و) بالای آن ابری است تاریکیهایی است که بعضی بر روی بعضی قرار گرفته است هر گاه (غرقه) دستش را بیرون آورد به زحمت آن را میبیند» (نور// 40) . اگر می‌خواست مطلب را به اختصار ادا کند به «أوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُّجِّیٍّ» بسنده می‌کرد.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 413
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 969
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه توسّع به زیرصفحه توسّع/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.